TPHCM: Số liệu về thực trạng nhà ở xã hội không chính xác, không thống nhất

HĐND TPHCM vừa báo cáo kết quả giám sát việc triển khai, thực hiện các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố giai đoạn 2016-2025. Trong đó nhấn mạnh việc số liệu về thực trạng nhà ở xã hội trong thời gian vừa qua có sự không chính xác, không thống nhất giữa các báo cáo.

• Vì sao gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho nhà ở xã hội không giải ngân được?
• Nhà ở xã hội 'đi hoài chưa tới đích'

Thống kê số liệu không thống nhất giữa các báo cáo

Giai đoạn 2016-2020, TPHCM có 93 dự án nhà ở xã hội, tổng quy mô 126.077 căn hộ. Tuy nhiên, chỉ 30 dự án được cấp phép xây dựng. Kết quả, chỉ có 18 dự án hoàn thành toàn bộ và 2 dự án hoàn thành một phần.

Theo báo cáo năm 2022 của UBND TPHCM, giai đoạn 2016-2020, trên địa bàn thành phố có 19 dự án nhà ở xã hội xây dựng hoàn thành, đưa vào sử dụng với diện tích sàn tăng thêm 1,23 triệu m² sàn, đạt 69,2% chỉ tiêu.

Đến tháng 9-2023, UBND TPHCM báo cáo giai đoạn 2016-2020 có 19 dự án hoàn thành, cung ứng 14.954 căn hộ với 1,188 triệu m² sàn xây dựng, đạt 69,2% chỉ tiêu.

Trong khi đó, cũng tại báo cáo tháng 9-2023, UBND TPHCM báo cáo diện tích nhà ở xã hội hoàn thành qua từng năm của giai đoạn 2016-2020. Tuy nhiên, tổng diện tích tăng thêm trong giai đoạn này lại là 1,231 triệu m² sàn xây dựng.

“Như vậy, có sự không chính xác, không thống nhất trong thống kê số liệu về diện tích nhà ở xã hội tăng thêm toàn thành phố trong giai đoạn 2016-2020 trong một báo cáo cũng như báo cáo giữa năm 2023 và năm 2022 về cùng một số liệu”, HĐND TPHCM đánh giá.

Giai đoạn 2021-2025, TPHCM có 91 dự án nhà ở xã hội, dự kiến cung ứng 98.685 căn hộ. Chỉ có 12 dự án mới, 79 dự án còn lại được chuyển tiếp từ giai đoạn trước. Trong đó, chỉ có 13 dự án được phê duyệt dự án, cấp giấy phép xây dựng. Theo báo cáo của UBND TPHCM, kết quả chỉ có 2/13 dự án hoàn thành, đưa vào sử dụng với quy mô 623 căn hộ, đạt 2,39% chỉ tiêu.

Qua rà soát, HĐND TPHCM nhận thấy trong 91 dự án thì có 3 dự án hoàn thành. Trong đó có 1 dự án hoàn thành toàn bộ năm 2022 và hai dự án hoàn thành một phần chuyển tiếp từ giai đoạn 2016-2020.

Theo HĐND TPHCM, chỉ có thể tính 1 dự án hoàn thành toàn bộ vào chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội tăng thêm của giai đoạn 2021-2025. Hai dự án hoàn thành một phần chuyển tiếp qua giai đoạn này không được tính bởi chưa phát sinh thêm diện tích sàn xây dựng nhà ở xã hội. Việc TPHCM tính diện tích sàn của dự án hoàn thành một phần chuyển tiếp vào giai đoạn 2021 – 2025 là chưa phù hợp.

Về nguồn vốn đầu tư xây dựng theo báo cáo 262/BC-UBND có 19 dự án sử dụng vốn doanh nghiệp, 1 dự án sử dụng vốn ngân sách (dự án 35 Hồ Học Lãm, quận Bình Tân). Tuy nhiên, theo kết quả của Đoàn giám sát thường trực HĐND ghi nhận báo cáo của UBND TPHCM vào năm 2022, có 2 dự án sử dụng vốn ngân sách, 16 dự án sử dụng vốn doanh nghiệp, 1 dự án có vừa sử dụng vốn doanh nghiệp vừa sử dụng vốn ngân sách. Như vậy số liệu báo cáo về cùng một nội dung tại hai báo cáo của UBND thành phố là không thống nhất.

Chưa được duyệt người mua, chủ dự án đã giao nhà

Giai đoạn 2016-2020, Ngân hàng Nhà nước – Chi nhánh TPHCM đã cho các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội vay tổng cộng 811,83 tỉ đồng. Trong đó, 665,83 tỉ đồng cho các chủ dự án nhà ở xã hội độc lập và 146 tỉ đồng cho các chủ dự án nhà ở thương mại, khu đô thị dành 20% quỹ đất xây nhà ở xã hội.

Từ năm 2021 đến tháng 7-2023, tổng số tiền cho vay đối với các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội độc lập trên địa bàn TPHCM là 618,28 tỉ đồng.

Về gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỉ đồng, đến nay chỉ duy nhất chủ đầu tư dự án nhà ở cho công nhân thuê tại TP.Thủ Đức được ngân hàng cam kết cho vay.

Đối với việc hỗ trợ đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội vay vốn, TPHCM hiện có hai đơn vị cho vay là Ngân hàng Chính sách xã hội và Quỹ Phát triển nhà ở. Từ năm 2018 đến tháng 8-2023, Ngân hàng Chính sách xã hội TPHCM đã cho 245 người vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội với tổng số tiền đã giải ngân hơn 116 tỉ đồng.

Giai đoạn 2016-2020, Quỹ Phát triển nhà ở TPHCM đã giải ngân 88 tỉ đồng cho 184 người vay mua nhà ở xã hội. Từ năm 2021 đến tháng 7-2023, đơn vị này đã giải ngân 765 tỉ đồng cho 882 người thu nhập thấp vay vốn để tạo lập nhà ở.

Theo HĐND TPHCM, số lượng dự án nhà ở xã hội hoàn thành, đưa vào sử dụng thời gian qua không nhiều. Một số dự án chưa được cấp giấy chứng nhận do chờ xác định tiền sử dụng đất được miễn, điều chỉnh quy hoạch, mục tiêu dự án hoặc chủ đầu tư chưa nộp hồ sơ.

Qua giám sát, HĐND TPHCM ghi nhận có một số chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chưa nộp hồ sơ xét duyệt người mua nhưng đã đưa vào khai thác, sử dụng. Điều này làm ảnh hưởng đến việc cấp giấy chứng nhận nhà đất sau này. Hiện cơ quan chức năng vẫn chưa có giải pháp cụ thể để giải quyết tình trạng này.

Không xây nhà ở xã hội trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm

Báo cáo trên của HĐND TPHCM cũng đề cập đến việc việc bố trí quỹ đất nhà ở xã hội tại vị trí khác ngoài phạm vi dự án nhà ở thương mại, khu đô thị. Theo đó đoàn giám sát HĐND TPHCM ghi nhận UBND TPHCM đã có thống nhất chủ trương đối với hai dự án.

Đó là dự án nhà ở xã hội tại Khu dân cư Hoàng Nam, phường An Lạc, quận Bình Tân và dự án Khu dân cư và công viên Phước Thiện, phường Long Bình và phường Long Thạnh Mỹ, thành phố Thủ Đức (tên thương mại là Vinhomes Grand Park).

Với dự án nhà ở xã hội tại Khu dân cư Hoàng Nam, UBND TPHCM thống nhất chủ trương cho Công ty TNHH Xây dựng – Thương mại Hoàng Nam không thực hiện đầu tư nhà ở xã hội với diện tích 9.379m² tại dự án. Thay vào đó, chủ đầu tư dự án này phải triển khai dự án nhà ở xã hội tại khu đất 14.750,5m² tại đường Lê Cơ, phường An Lạc, quận Bình Tân.

Còn tại dự án Vinhomes Grand Park, UBND TPHCM thống nhất cho chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở xã hội tại khu đất quy mô 18,1 hecta tại phường Long Phước, thay vì khu Tây Tăng Long.

Riêng với Khu đô thị mới Thủ Thiêm, do tính chất đặc biệt về chức năng, quy mô và nguồn vốn đầu tư cho công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư, nên trước đây UBND TPHCM thống nhất nhất về chủ trương không xây dựng nhà ở xã hội ngay trong phạm vi khu vực các dự án nhà ở tại khu đô thị.

UBND TPHCM giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan đề xuất quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội tại những khu vực phù hợp quy hoạch của thành phố, trình UBND xem xét, quyết định.