Ảnh minh họa. Nguồn: Vulcan Post.
Các thương vụ M&A mảng Food đã manh nha từ năm 2017, với việc công ty mẹ Shopee mua lại Foody tại thị trường Việt Nam. Tới năm 2022, xu hướng này vẫn tiếp diễn khi các nền tảng giao đồ ăn chịu áp lực có lời, đặc biệt khi hầu hết tay chơi đều đã niêm yết trên sàn chứng khoán...
Các nước Đông Nam Á chi 16,3 tỷ USD cho dịch vụ giao đồ ăn, với sự tăng trưởng nhờ hoàn toàn vào các thị trường giao hàng nhỏ hơn là Việt Nam, Philippines và Malaysia, theo báo cáo “Nền tảng giao đồ ăn ở Đông Nam Á” thực hiện bởi Momentum Works.
Việc sáp nhập và rút khỏi ngành có thể sắp xảy ra khi các công ty giao đồ ăn cắt giảm chi phí và hướng tới lợi nhuận, báo cáo này cho biết.
Những thương vụ Exit và M&A
Thực tế, các thương vụ M&A mảng Food đã manh nha từ năm 2017 với thương vụ công tỵ mẹ Shopee (SEA) mua lại Foody tại thị trường Việt Nam.
Food Delivery (lĩnh vực giao đồ ăn) sôi động từ trước năm 2014 với những tên tuổi như Baemin (Hàn Quốc), Meituan (Trung Quốc), Delivery Hero (Đức), DoorDash và UberEats(Mỹ)... Việt Nam cũng ghi nhận hai tên tuổi nổi bật thời điểm đó là Now của Foody và Foodpanda (thương hiệu của Delivery Hero). Tuy nhiên, Foodpanda sau đó đã rút lui khỏi thị trường Việt Nam và Indonesia vào năm 2015.
Toàn cảnh thị trường Food Delivery từ năm 2014 đến nay. Nguồn: Momentum Works.
Thị trường Food Delivery tại Đông Nam Á cũng chứng kiến sự thoái lui của Uber song song với cuộc bành trướng của Grab vào năm 2018. Năm 2020, nền tảng trợ lý theo yêu cầu của Line Man và dịch vụ đánh giá nhà hàng Wongnai hợp nhất thành ứng dụng thương mại điện tử, cạnh tranh với siêu ứng dụng Grab và Foodpanda của Delivery Hero (Đức) tại thị trường Thái Lan.
2021 là một năm đầy sôi động khi Now tái định vị thương hiệu thành ShopeeFood tại Việt Nam, đồng thời mang thương hiệu ShopeeFood bành trướng tại các thị trường Indonesia, Myanmar, Thái Lan. Zomato và Grab IPO cùng năm. Foodpanda mua lại TabSquare tại Singapore, còn hãng hàng không AirAsia mua lại mảng Food của Gojek tại Thái Lan. Cùng với đó, Deliveroo phải ngậm ngùi rút lui khỏi thị trường Tây Ban Nha.
Tới năm 2022, các nền tảng giao đồ ăn phải hứng chịu những cơn gió ngược mạnh mẽ đối với sự tăng trưởng trước áp lực có lời, đặc biệt khi hầu hết tay chơi đều đã niêm yết trên sàn chứng khoán...
“Tình hình cạnh tranh đã trở nên im ắng hơn rất nhiều vào năm 2022 so với năm 2021. Những công ty mới tham gia như Shopee và AirAsia đã quay trở lại tập trung vào các lĩnh vực cốt lõi của họ, trong khi những công ty hiện tại áp dụng chiến lược mở rộng thận trọng hơn nhiều”, ông Jianggan Li - Giám đốc điều hành kiêm Founder Momentum Works nhận định.
4 xu hướng chính trong ngành
Bên cạnh xu hướng những nhà cung cấp dịch vụ giao đồ ăn dần rút lui khỏi các thị trường và doanh nghiệp không sinh lời, báo cáo của Momentum Works cũng nhấn mạnh 3 xu hướng chính khác của ngành trong khu vực.
Một là, nhà cung cấp dịch vụ giao đồ ăn sẽ củng cố quá trình số hóa ngành F&B còn đang phân mảnh. Nhiều nhà cung cấp dịch vụ giao đồ ăn đã tham gia vào quan hệ đối tác chiến lược hoặc mua lại các nhà cung cấp giải pháp quản lý nhà hàng và điểm bán hàng vào năm 2022. Những động thái này dự kiến sẽ tăng cường khả năng giữ chân người bán (Merchants) và cho phép nhà cung cấp mang đến dịch vụ khác biệt nhiều hơn, tốt hơn cho người bán bằng cách khai thác dữ liệu bán hàng trực tuyến (online) và ngoại tuyến (offline). Đây là một chiến lược đã được thử nghiệm bởi những nhà cung cấp Trung Quốc như Meituan.
Các Merchants ở Đông Nam Á đang xài "một rừng" máy POS, nền tảng và các giải pháp digital khác nhau. Nguồn: Momentum Works.
Hai là, những nhà cung cấp dịch vụ giao đồ ăn tận dụng các chương trình quảng cáo và đăng ký để tăng cường doanh thu. Những nhà cung cấp dịch vụ giao đồ ăn lớn đã bắt đầu xây dựng các sản phẩm quảng cáo để thu hút nhiều khoản đầu tư của người bán hơn. Nhiều nhà cung cấp dịch vụ cũng đang thử nghiệm các chương trình đăng ký hội viên như một công cụ để cải thiện khả năng giữ chân người tiêu dùng và khuyến khích đặt hàng với giá trị lớn hơn. Những nhà cung cấp dịch vụ có phạm vi tiếp cận người tiêu dùng và người bán lớn sẽ có lợi thế hơn những người chơi khác.
Ba là, các chiến lược online và offline được xác định rõ ràng hơn khi người bán phân biệt các kênh bán hàng của họ. Giao đồ ăn tiếp tục chiếm một phần đáng kể trong tổng doanh số bán hàng của người bán, ngay cả sau khi hoạt động ăn uống trở lại. Do đó, người bán đang tạo ra các dịch vụ và khuyến mãi khác biệt hơn cho dịch vụ ăn tại chỗ và giao đồ ăn để giảm tình trạng quá tải và tối đa hóa doanh số bán hàng cho cả hai kênh.
Tương tự, những nhà cung cấp dịch vụ giao hàng cũng đang mở rộng sang không gian offline thông qua các tính năng như phiếu giảm giá khi ăn tại chỗ, đánh giá nhà hàng…
