Sợ cưới, lười sinh vì giá nhà cao, đề xuất sinh đủ hai con được mua nhà xã hội

Cho rằng giá nhà tăng cao thúc đẩy xu hướng "ngại cưới, lười sinh", Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam đề xuất ưu tiên hỗ trợ một lần khi mua nhà ở xã hội với cặp vợ chồng có hai con.

Trong bản tin thị trường mới đây, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy trong hơn 30 năm qua, xu hướng hôn nhân và mức sinh ở Việt Nam thay đổi rất lớn. Tuổi kết hôn tăng mạnh, tỷ lệ kết hôn giảm làm mức sinh giảm tới một nửa.

Lý giải xu hướng kết hôn muộn, tỷ lệ sinh thấp, VARS cho rằng nguyên nhân chủ yếu bắt nguồn từ vấn đề tài chính.

Theo VARS, giá nhà đang ngày càng tăng cao, kéo theo giá thuê nhà ở cũng tăng cao, gây áp lực đến chi phí sinh hoạt của người dân. Nhiều người trẻ có suy nghĩ phải mua được nhà trước khi kết hôn hoặc sinh con, nhưng do giá nhà đất hiện nay tăng vọt, không dễ để mua nên họ phải "cày ngày, cày đêm" để có thể mua nhà cho bằng được mà bỏ qua thời điểm "vàng" để lập gia đình, sinh con.

Tiền thuê nhà, sinh hoạt hàng tháng "nuốt" gần hết lương khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ chỉ dám sinh 1 con hoặc trì hoãn việc sinh con.

VARS cho biết tại TPHCM, nơi có giá nhà cao nhất cả nước, cũng đang là thành phố có độ tuổi kết hôn trễ nhất và mức sinh thấp nhất cả nước.

TPHCM ghi nhận giá nhà liên tục tăng cao, lập đỉnh mới trong giai đoạn 2016-2018, cũng trong giai đoạn này, chỉ số giá sinh hoạt theo không gian (SCOLI) của thành phố dẫn đầu cả nước.

Tương tự, từ năm 2019, khi giá nhà TPHCM tăng trưởng chậm lại, giá nhà tại Hà Nội lại liên tục tăng cao.

Dữ liệu của VARS chỉ ra rằng, đến nay, mặt bằng giá căn hộ sơ cấp tại Hà Nội đã gần đạt mức 60 triệu đồng/m2, tiệm cận với thị trường TPHCM. Độ tuổi kết hôn tại Hà Nội cũng đang ngày càng cao với mức sinh giảm sút.

Tăng cung nhà ở xã hội, nhà vừa túi tiền

VARS đánh giá, tại Việt Nam, các biện pháp thúc đẩy kết hôn trước 30 tuổi và khuyến khích sinh "vẫn rất chung chung", sẽ "khó có tác dụng như mong đợi".

Cơ quan này đề xuất Chính phủ triển khai quyết liệt các biện pháp hiện có và nghiên cứu, xây dựng các chính sách khuyến khích rõ ràng hơn như ưu tiên hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần đối với cặp vợ chồng đã sinh đủ 2 con.

Đặc biệt, giải pháp gốc rễ, theo hiệp hội này, là giải quyết bài toán về nhà ở.

Trong bối cảnh quỹ đất khan hiếm, chính sách, pháp luật chưa hoàn thiện, thủ tục hành chính phức tạp, kéo dài, chi phí đầu vào đều tăng cao..., các chủ đầu tư đều lựa chọn phát triển phân khúc cao cấp để tối đa hóa lợi nhuận.

Ghi nhận nửa đầu năm nay, loại hình căn hộ thương mại bình dân đã hoàn toàn vắng bóng tại 2 đô thị đặc biệt. Hơn 80% nguồn cung căn hộ mở bán tại Hà Nội và TPHCM thuộc phân khúc cao cấp, hạng sang (trên 50 triệu đồng/m2).

Từ đó, VARS cho rằng, để giải quyết bài toán về nhà ở cho số đông người dân, bên cạnh việc tăng cung nhà ở xã hội tại đô thị, Nhà nước cần nghiên cứu các chính sách can thiệp để phát triển nhà ở thương mại vừa túi tiền. Ví dụ, dự án nhà ở thương mại vừa túi tiền sẽ do các doanh nghiệp phát triển và Nhà nước kiểm soát lợi nhuận ở mức độ hợp lý.

Đây không phải lần đầu tiên đề xuất ưu tiên hỗ trợ mua nhà xã hội với vợ chồng sinh đủ hai con được đưa ra. Tại cuộc họp các vấn đề kinh tế vào tháng 8 năm ngoái, Sở Y tế TPHCM cũng đề xuất cặp vợ chồng sinh đủ hai con được ưu tiên hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần.

Các quốc gia khác đang làm gì?

Tại nhiều quốc gia phát triển, Chính phủ nhiều nước đã đưa ra hàng loạt biện pháp để khuyến khích người trẻ kết hôn, tăng tỷ lệ sinh sản.

Trong đó, ngoài các chính sách về phúc lợi, phần lớn biện pháp khuyến khích khác là trợ cấp bằng tiền mặt cho việc thuê, mua nhà.

Đơn cử, Nhật Bản hỗ trợ các cặp đôi mới kết hôn một khoản 600.000 yên (tương đương hơn 130 triệu đồng) nhằm trang trải chi phí mua/thuê nhà mới, tiền đặt cọc, tiền chìa khóa, phí dịch vụ thông thường, phí môi giới…

Tại TP Busan (Hàn Quốc), các cặp vợ chồng son cũng sẽ nhận 30 triệu won (khoảng 550 triệu đồng) để đặt cọc mua nhà hoặc 800.000 won (hơn 14 triệu đồng) mỗi tháng tiền trợ cấp thuê nhà trong 5 năm.

Tại nước có giá nhà cao nhất châu Á - Singapore, các cặp vợ chồng trẻ có thể nhận được trợ cấp nhà ở lên tới 80.000 SGD (khoảng 1,5 tỷ đồng). Riêng nhóm mua nhà lần đầu là vợ chồng trẻ hoặc gia đình có con sẽ được ưu tiên khi có căn hộ mới.

>> Việt Nam ghi nhận mức sinh thấp nhất trong vòng 12 năm, xuất hiện hai khu vực có mức sinh giảm đáng báo động