Việc so sánh giữa hai hoặc ba nền tảng blockchain là một phương pháp quen thuộc để tìm ra ưu/nhược điểm từng loại, từ đó đề ra phương hướng cải thiện. Do đó, việc Ethereum và Polkadot bị đặt lên bàn cân là một điều gần như không thể tránh khỏi. Hơn nữa, hai nhà sáng lập là Vitalik Buterin và Tiến sĩ Gavin Wood đã từng cộng tác trong dự án Ethereum cũng là điều được mang ra mổ xẻ.
Cuộc đua giành ưu thế chuỗi
Năm tới sẽ là một năm quan trọng đối với cả hai mạng lưới. Ethereum đã và đang tung ra một loạt các cải tiến. Tại thời điểm này, Ethereum cuối cùng sẽ từ bỏ thuật toán Proof-of-Work và chuyển hoàn toàn sang Proof-of-Stake. Dự kiến sẽ có nhiều nâng cấp hơn nữa khi mạng lưới triển khai các chuỗi hoặc phân đoạn bổ sung, được kết nối với Beacon chain, nhằm cải thiện khả năng mở rộng.
Mặc dù các mốc thời gian không rõ ràng, nhưng có vẻ như Polkadot đang trên đà thiết lập mốc quan trọng tiếp theo của riêng mình trước khi sự kiện hợp nhất Ethereum diễn ra. “Các cuộc đấu giá Parachain” là quá trình trao phần thưởng cho các vị trí phân đoạn đầu tiên trên Polkadot, một bước mà Kusama, một mạng lưới được mệnh danh là chim hoàng yến của Polkadot, gần đây đã đạt được. Giả sử chỉ còn vài tháng nữa là Polkadot hoàn thành, chúng ta có thể mong đợi mạng lưới hoạt động đầy đủ và tạo ra một loạt các trường hợp sử dụng mới trước cuối năm nay.
Lịch sử phát triển
Trong khi hai mạng lưới luôn được cân đo đong đếm, hai nhà sáng lập lại đau đầu vì phải liên tục nhắc đi nhắc lại họ không cạnh tranh với nhau. Nhưng, có rất nhiều thông tin bên lề giữa Buterin và Wood. Cả hai đều là thành viên cốt lõi của nhóm đồng sáng lập Ethereum. Gavin Wood là người đã phát minh ra ngôn ngữ lập trình Solidity và thành lập Parity Technologies, vốn là một công nghệ quan trọng cho Ethereum. Wood cũng thành lập Quỹ Web3, hỗ trợ sự phát triển của Polkadot.
Gavin Wood, cha đẻ Polkadot.
Anh rời vị trí Giám đốc Công nghệ của Ethereum vào năm 2015 sau khi đề xuất một loại cơ sở hạ tầng mới có thể nâng cấp nền tảng hợp đồng thông minh mới thành một nền tảng mạnh mẽ và có khả năng mở rộng. Nhưng rồi không biết vì lí do gì mà Wood đã không đề cập đến Buterin trong bài đăng trên blog Ethereum cuối cùng của mình, dù có đề cập đến một số người khác.
Trong khi Wood và Buterin luôn kín tiếng về sự cạnh tranh giữa hai dự án, những người khác lại sẵn sàng châm ngòi cuộc chiến. Peter Mauric, Trưởng bộ phận Công chúng tại Parity Technologies, gần đây đã so sánh, bình luận về những thiếu sót của Ethereum và đề cập rằng nền tảng hợp đồng thông minh như một Proof-of-Concept, cung cấp ý tưởng cần thiết để xây dựng Polkadot.
Vitalik Buterin – Đồng sáng lập Ethereum.
Sau hơn ba năm phát triển, Polkadot đã ra mắt mainnet vào năm ngoái. Mặc dù mạng đã chạy mà không có bất kỳ ứng dụng nào cho đến khi các parachains hoạt động, nhưng dự án vẫn thu hút một lượng quan tâm đáng kể, không chỉ vì lịch sử của nhà sáng lập. Polkadot hứa hẹn về khả năng tương tác thực sự giữa các ứng dụng chạy trên các chuỗi khác nhau.
Trong thời gian Polkadot được phát triển, Ethereum đã nghiên cứu giải pháp cho Ethereum 2.0. Không thể phủ nhận rằng hai nền tảng có nhiều điểm tương đồng về công nghệ. Cả hai đều chạy trên một biến thể của Proof-of-Work. Trong trường hợp của Ethereum, đó là một mạng xác thực mở, nơi bất kỳ ai cũng có thể tham gia với số tiền staking tối thiểu 32 ETH. Trong khi đó, với cơ chế đồng thuận Nominated Proof-of-Stake, hodlers Polkado có thể stake DOT nhằm đề cử trình xác thực mạng lưới.
Cũng có một thực tế là cả hai nền tảng đều sử dụng sharding để tăng khả năng mở rộng – kết nối các chuỗi phân đoạn với một chuỗi trung tâm chịu trách nhiệm về an ninh mạng. Ethereum 2.0 cũng đang loại bỏ Solidity và Ethereum Virtual Machine để chuyển sang sử dụng ngôn ngữ WebAssembly gọi là eWASM. Mặc dù Solidity là đứa con tinh thần của Gavin Wood, Polkadot cũng được xây dựng cho các ngôn ngữ web tiêu chuẩn. Lợi thế quan trọng là nó mở ra cơ hội phát triển hợp đồng thông minh cho một nhóm các nhà phát triển toàn cầu lớn hơn, vốn đã quen thuộc với các ngôn ngữ chung hơn như Go, Rust và C/C++.
Tất nhiên, tất cả những điểm tương đồng này có thể chỉ là một sự trùng hợp. Tuy nhiên, đối với Wood, thực tế là Ethereum 2.0 đang hình thành rất giống với đề xuất sáng tạo của anh năm xưa.
Quản trị on-chain vs. off-chain
Có một sự khác biệt quan trọng giữa hai nền tảng. Trong khi sự đồng thuận phải diễn ra on-chain, quản trị luôn là một vấn đề off-chain đối với Ethereum. Có vẻ như dựa trên kinh nghiệm của Ethereum với các hard fork gây tranh cãi trước đây, Polkadot đã tránh xa mô hình này và chuyển sang mô hình quản trị on-chain không cần fork.
Điều quan trọng cần lưu ý là cả quản trị on-chain và off-chain đều có ưu và nhược điểm riêng. Vì vậy, sẽ rất thú vị khi xem cách cả hai mạng lưới tiếp cận mô hình này và hoạt động trong tương lai.
Có thể nói, hai nhà sáng lập là người có tầm nhìn xa với lộ trình đầy tham vọng. Nhưng, lại có một điểm khác biệt quan trọng nữa. Polkadot đã có 5 năm phát triển ngay từ đầu, với cơ hội xây dựng và thử nghiệm mọi thứ một cách tỉ mỉ hai lần – một lần trên testnet và một lần nữa trong môi trường thực nghiệm trên Kusama. Khi Polkadot đi vào hoạt động với các parachains của nó, đây sẽ là một khởi đầu suôn sẻ ngay từ đầu.
Trogn khi đó, nhóm Ethereum được cho là có một nhiệm vụ khó khăn hơn ở phía trước vì họ cần thay đổi động cơ của một chiếc xe đang chuyển động để có được sự thuận lợi tương tự. Thực tế đơn giản này giải thích tại sao có thể phải mất ít nhất bảy năm để đi đến phiên bản Ethereum cuối cùng bởi quá trình chuyển đổi sang Proof-of-Stake không đơn giản. Để mạng lưới đạt được mức khả năng mở rộng mà những người ủng hộ nó đã kiên nhẫn chờ đợi thì sẽ cần nhiều thời gian hơn nữa.
Vào thời điểm đó, không thể biết trước mức độ chấp nhận trên hai mạng sẽ thay đổi như thế nào.
Cuối cùng, ai có thể đoán được điều gì đang xảy ra trong đầu của Vitalik Buterin? Và trước sự phát triển của Polkadot, thật khó để nghĩ rằng Buterin sẽ cứ đứng yên một chỗ và để mặc đối thủ tung hoành.
