Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo Nghị định mới về kinh doanh khí; trong đó, có nhiều đề xuất mới phù hợp hơn với bối cảnh hiện tại và tạo điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp nhiều hơn trong sản xuất kinh doanh.
Theo Bộ Công Thương, Nghị định số 87/2018/NĐ-CP (ngày 25/6/2018) về kinh doanh khí được ban hành phù hợp với điều kiện về kinh phí, tiết giảm chi phí hành chính, tiết kiệm thời gian, nhân lực.
Các cơ quan quản lý nhà nước được cung cấp đồng bộ các công cụ và biện pháp quản lý, giúp tiết kiệm nhân lực, chi phí kiểm định, thẩm định hồ sơ và các chi phí hành chính khác.
Cùng đó, Nghị định số 87/2018/NĐ-CP được coi là phương án tối ưu khi cân nhắc tổng thể các nguồn lực được sử dụng để đạt được các mục tiêu quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh khí tại Việt Nam. Tuy nhiên, khi triển khai áp dụng Nghị định số 87/2018/NĐ-CP đã bộc lộ một số bất cập.
Một trong số đó là việc cho thuê chai LPG đối với thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu LPG kinh doanh LPG chai và thương nhân kinh doanh mua bán LPG.
Nghị định số 87/2018/NĐ-CP quy định điều kiện cho phép thuê chai LPG đối với thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu LPG kinh doanh LPG chai và thương nhân kinh doanh mua bán LPG. Tuy nhiên, Nghị định số 87/2018/NĐ-CP không quy định cụ thể trách nhiệm của thương nhân cho thuê chai LPG và thương nhân thuê chai LPG.
Do vậy, các cơ quan chức năng đang rất khó khăn trong việc truy cứu nghĩa vụ trong các trường hợp chai LPG không đảm bảo yêu cầu về an toàn, phòng cháy chữa, đo lường, chất lượng hoặc trách nhiệm khi xảy ra rò rỉ, cháy nổ gas.
Hiện nay, thị trường kinh doanh LPG còn tồn tại nhiều vấn đề; trong đó nổi bật nhất vẫn là tình trạng chiếm dụng chai LPG, sang chiết LPG trái phép vẫn diễn ra, chưa được kiểm soát một cách triệt để.
Việc này không những gây thiệt hại lớn về kinh tế cho các thương nhân kinh doanh LPG mà còn gây mất an toàn cho người sử dụng khi chai LPG và chất lượng LPG không được kiểm soát, nhiều tai nạn đáng tiếc đã xảy ra liên quan đến chai LPG.
Cũng theo Bộ Công Thương, chai LPG và nhãn hiệu hàng hóa thể hiện trên chai LPG thuộc quyền sở hữu của từng thương nhân kinh doanh LPG chai.
Hiện nay, việc không quy định rõ về quyền sở hữu nhãn hiệu và chai LPG tạo ra sự bất ổn trên thị trường khi thương nhân thuê chai LPG của các thương nhân khác nhau, sang chiết nạp LPG để kinh doanh.
Liên quan đến điều kiện thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu khí theo quy định tại Nghị định 87 sẽ có 3 loại hình thương nhân đáp ứng điều kiện để xuất nhập khẩu khí.
Cụ thể, thương nhân xuất, nhập khẩu khí: có cầu cảng, bồn chứa khí; thương nhân xuất, nhập khẩu LPG kinh doanh LPG chai có cầu cảng, bồn chứa khí, chai LPG (sở hữu hoặc thuê); thương nhân xuất, nhập khẩu kinh doanh khí qua đường ống: có cầu cảng, bồn chứa khí, đường ống vận chuyển khí, trạm cấp khí.
Do đó, thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu loại hình (1) chỉ cần có cầu cảng, bồn chứa; thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu loại hình (2) cần bổ sung chai LPG; thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu loại hình (3) cần bổ sung đường ống, trạm cấp khí.
Thế nhưng, Nghị định số 87/2018/NĐ-CP chỉ quy định cấp duy nhất một loại Giấy chứng nhận đủ điều kiện thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu khí. Do vậy, các quy định về nghĩa vụ của thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu LPG không thể áp dụng cho cả 3 loại hình thương nhân xuất khẩu, nhập khẩu khí nêu trên.
Liên quan đến quy định kinh doanh LPG chai mini, hiện nay, trên thị trường, mặt hàng LPG chai mini đang được kinh doanh bởi các loại hình thương nhân với quy mô và quy trình sản xuất và phân phối rất đa dạng.
Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh LPG chai mini mới dừng ở mức quy định về điều kiện lưu thông của LPG chai mini. Đồng thời, loại sản phẩm này đang bị cấm bán tại siêu thị, trung tâm thương mại và một số loại hình cơ sở thương mại khác. Như vậy, hoạt động kinh doanh LPG chai mini đang thiếu cơ sở pháp lý để quản lý và khuyến khích phát triển.
Vì thế, việc xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 87/2018/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh khí là cần thiết và phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay.
