Nhà ở kết hợp kinh doanh, cho thuê trọ: Cấm hay quản chặt?

Chuyên gia cho rằng, việc nhà ở cho thuê trọ kết hợp kinh doanh là nhu cầu bình thường, không nên cấm một cách cực đoan. Cần rà soát để quy định một cách nghiêm ngặt, buộc phải chấp hành.

Nhu cầu bình thường

Từ vụ cháy nhà ở Trung Kính (quận Cầu Giấy) làm 14 người chết rạng sáng 24/5, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội, ông Trịnh Xuân An đề nghị có quy định đối với nhà ở kết hợp với sản xuất kinh doanh thì phải có phương án, giải pháp phòng cháy, biện pháp ngăn cháy.

Ông Trịnh Xuân An cho rằng, nguy cơ xảy ra cháy nhà ở kết hợp kinh doanh rất hiện hữu, có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Trong khi, nhà ở kết hợp với kinh doanh, cho thuê trọ thường đông người lao động, học sinh, sinh viên, nên "nếu cháy thì khả năng dẫn đến chết người với số lượng lớn".

Dẫn chứng vụ cháy ở Trung Kính, ông An nhấn mạnh, phải có quy định cụ thể, rõ ràng hơn, như cấm nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh, cho thuê phòng trọ đông người.

Trao đổi với PV VietNamNet, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, Luật Nhà ở nghiêm cấm sử dụng chung cư cũng như nhà ở riêng lẻ vào mục đích kinh doanh vật liệu gây cháy, nổ.

Trong khi ngôi nhà trong vụ cháy ở Trung Kính, tầng 1 và sân của ngôi nhà được dùng làm nơi sửa chữa xe đạp điện, chứa nhiều vật tư, linh kiện, phụ tùng của xe điện, dụng cụ sạc, nạp bình ắc quy,... Đây là những vật liệu gây cháy nổ cao. Việc sản xuất, kinh doanh như vậy phải xem xét cấm theo quy định.

Theo ông Châu, vấn đề này cũng cần xem xét công tác quản lý của địa phương.

Tuy nhiên, Chủ tịch HoREA cho rằng, đối với nhà ở kết hợp kinh doanh, cho thuê trọ không nên cấm một cách cực đoan.

“Việc cho thuê trọ kết hợp kinh doanh hay việc thuê nhà trọ là nhu cầu bình thường, không nên cấm một cách cực đoan. Vấn đề ở đây là phải quản lý, đảm bảo tiêu chuẩn về an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC). Quốc hội đang sửa Luật Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, cần đưa ra những quy định xử lý vấn đề này một cách đầy đủ” - ông Châu nói.

Cần có các biện pháp nghiêm khắc về PCCC

Theo báo cáo thống kê của phòng Quản lý đô thị quận Cầu Giấy, năm 2023, trên địa bàn quận có hơn 1.000 nhà ở nhiều phòng, trong đó phần lớn kinh doanh thuê trọ, dịch vụ lưu trú.

Có 45 chung cư mini, tức những căn hộ có diện tích sàn tối thiểu 30m2/phòng trở lên, có công tơ điện tới từng hộ gia đình, vệ sinh khép kín.

Báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, các đơn vị đã kiểm tra hơn 69.400 công trình, trong đó có gần 30.300 cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ; 385 nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ (còn được gọi là chung cư mini), hơn 36.100 nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh có nguy cơ cháy, nổ cao.

Khảo sát thực tế cho thấy, nhiều khu nhà trọ, chung cư mini nằm khuất sâu trong ngõ hẻm. Cách hiện trường vụ cháy ở Trung Kính không xa, có vị trí là ngõ cụt, rộng chưa đầy 2m nhưng có đến 3 nhà cho thuê trọ. Thậm chí, ngôi nhà còn không có ban công, chỉ có 1 ô cửa nhỏ hàn chặt song sắt.

Hay có con ngõ rộng chưa đầy 2m cũng có nhiều nhà cho thuê trọ với những chuồng cọp quây kín.

Trong khi đó, HoREA dẫn số liệu cho hay, tại TP.HCM cũng có khoảng 60.470 cá nhân, hộ gia đình đã đầu tư xây dựng các khu nhà trọ, với nhiều phòng trọ cho thuê hoặc nhà ngăn phòng cho thuê, với tổng số khoảng 560.200 phòng trọ.

Trong đó bao gồm 38.800 khu nhà trọ (tập trung) với hơn 357.200 phòng và 25.670 nhà (căn hộ) ngăn phòng cho thuê với gần 203.000 phòng, góp phần giải quyết nhu cầu thuê phòng trọ cho hơn 1,4 triệu công nhân, lao động, người nhập cư và có cả những người là trí thức, chuyên viên.

Từ thực tế trên, ông Châu đánh giá, nhà trọ góp phần rất quan trọng trong việc giải quyết chỗ ở có chất lượng ngày càng tốt hơn cho công nhân, lao động, người nhập cư khi nguồn cung nhà ở xã hội tại các thành phố lớn còn rất hạn chế.

Tuy nhiên, vị Chủ tịch HoREA thẳng thắn nhìn nhận, cần kiểm tra, rà soát các chung cư mini, nhà trọ để yêu cầu tuân thủ các quy định về kinh doanh, PCCC, phải có lối thoát nạn đảm bảo...

“Việc kiểm tra, rà soát phải thực hiện một cách thường xuyên. Đối với những công trình không đảm bảo các điều kiện theo quy định, cho thời hạn cụ thể; nếu không khắc phục được thì kiên quyết cấm kinh doanh. Cần có các biện pháp nghiêm khắc buộc phải chấp hành, không để xảy ra những tai nạn thương tâm và thảm khốc như thời gian qua”, ông Châu nhấn mạnh.

Đề xuất chủ nhà trọ được vay ưu đãi

Mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đã đề nghị Bộ Xây dựng xem xét đề xuất Chính phủ và cấp có thẩm quyền xem xét bổ sung đối tượng chủ nhà trọ được hưởng “chính sách hỗ trợ về nhà ở khi tự xây dựng hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở” phù hợp với thực tiễn của từng địa phương, để các chủ nhà trọ nâng cao chất lượng khu nhà trọ ngày càng tốt hơn.

Đồng thời, hiệp hội cũng đề nghị Bộ Tài chính xem xét đề xuất Chính phủ và cấp có thẩm quyền xem xét quy định mức “thuế khoán” thuế thu nhập cá nhân đối với các chủ nhà trọ bằng 5%/doanh thu thì hợp tình hợp lý hơn.

>> Làm gì có ai muốn ở trong một phòng trọ nhỏ, bí rì rì