Ngay cả những người thu nhập cao cũng căng thẳng vì nợ nần hơn trước. Điều này đe dọa đến tiêu dùng - động cơ tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế Mỹ.
Người tiêu dùng quẹt thẻ thanh toán đơn hàng. (Ảnh: Getty Images).
Gánh nặng nợ gia tăng
Người tiêu dùng và những chiếc thẻ tín dụng của họ đã giúp nền kinh tế Mỹ vượt qua nhiều giai đoạn khó khăn. Giờ đây, với nỗi sợ suy thoái trỗi dậy, các nhà đầu tư lo ngại rằng những chiếc thẻ tín dụng đó có thể đã chạm đến hạn mức tối đa.
Nhà đầu tư thể hiện mối lo bằng cách bán tháo cổ phiếu các công ty cho vay tiêu dùng. Giá cổ phiếu 4 công ty cho vay và phát hành thẻ lớn gồm American Express, Capital One Financial, Discover Financial và Synchrony Financial đã giảm trung bình khoảng 12% kể từ đầu năm đến ngày 10/3. Trong khoảng thời gian đó, chỉ số S&P 500 sụt 4,5%, tờ Wall Street Journal (WSJ) cho hay.
Gánh nặng nợ sau khi điều chỉnh cho lạm phát đang bắt đầu vượt quá thời trước đại dịch. Vào quý IV/2024, nợ thẻ tín dụng trung bình của các hộ gia đình Mỹ sau khi điều chỉnh cho lạm phát đã vượt qua mốc 10.000 USD, lần đầu tiên kể từ năm 2009. Dữ liệu này được tổng hợp bởi trang web tài chính tiêu dùng WalletHub.
Giới đầu tư cũng cảm thấy bất an vì hậu quả từ chính sách thuế quan của ông Trump. Gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump và các quan chức Nhà Trắng phát tín hiệu rằng nền kinh tế và thị trường có thể phải chấp nhận nỗi đau trong ngắn hạn để đạt được các mục tiêu lâu dài.
Các ngân hàng thường nói yếu tố đầu vào quan trọng nhất với các mô hình tín dụng là việc làm. Bất luận điều gì xảy ra với tốc độ tăng trưởng kinh tế hay thị trường chứng khoán, miễn là người lao động có việc làm thì nhiều khả năng họ vẫn sẽ trả nợ đúng hạn.
Do đó, ngân hàng có thể trở nên nhạy cảm với số lượng người thất nghiệp, bất kể tình trạng đó tập trung trong nhóm nhân viên chính phủ hay những người làm việc trong các ngành phụ thuộc vào hàng nhập khẩu.
Áp lực nợ nần đối với người tiêu dùng cũng có thể được thể hiện qua sự thay đổi trong ưu tiên trả nợ. Do giá bất động sản đang tăng cao, người tiêu dùng có thể sẽ ưu tiên nhà cửa và cố gắng thanh toán khoản vay thế chấp mua nhà đầu tiên, thay vì thẻ tín dụng và nợ vay mua ô tô.
Nghiên cứu do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chi nhánh New York công bố gần đây cho thấy mức độ ưu tiên trả nợ vay thế chấp mua nhà của người Mỹ đang ở mức cao nhất trong thế kỷ 21.
Người thu nhập cao cũng trễ nợ
Viễn cảnh đáng sợ nhất đối với thị trường chứng khoán Mỹ là tỷ lệ nợ quá hạn của nhóm người tiêu dùng thu nhập cao gia tăng.
Trong giai đoạn tháng 1/2023 - 1/2025, tốc độ những người có thu nhập hàng năm từ 150.000 USD trở lên chậm trả các khoản nợ từ 60 đến 89 ngày đã tăng hơn gấp đôi, theo CreditGauge. Những khoản trả chậm này chỉ chiếm khoảng 0,16% tổng dư nợ. Nhưng tốc độ tăng của chúng thì vượt xa mức tăng của nhóm người tiêu dùng có thu nhập trung bình và nhóm thu nhập thấp nhất.
Ông Rikard Bandebo, nhà kinh tế trưởng tại VantageScore, cho biết: “Chúng tôi nhận thấy sự căng thẳng về tín dụng của nhóm khách hàng thu nhập cao đang gia tăng. Trong năm 2025, nhiều khả năng sẽ có thêm khách hàng phải cố gắng cân bằng giữa chi phí và thu nhập thực”.
VaantageScore là liên doanh độc lập của ba công ty tín dụng hàng đầu chuyên thu thập và bán dữ liệu về thói quen chi tiêu cũng như vay mượn của người tiêu dùng Mỹ.
Những người tiêu dùng thu nhập cao - đa số không thuộc giới siêu giàu - phân bổ nhiều thu nhập cho các khoản mua sắm tùy ý hơn là nhu yếu phẩm. Điều này đồng nghĩa rằng họ là nhóm có nhiều sự linh hoạt nhất giữa tăng cường tiết kiệm và đẩy mạnh chi tiêu. Nếu họ chọn phương án đầu tiên, nhiều khả năng nền kinh tế Mỹ sẽ giảm tốc.
Người tiêu dùng vẫn còn nền tài chính vững mạnh. Dữ liệu của Fed cho thấy vào quý III/2024, các khoản thanh toán nợ của hộ gia đình Mỹ chỉ bằng khoảng 11% thu nhập cá nhân khả dụng, vẫn thấp hơn mức thông thường trước đại dịch.
Nhưng hành vi của người tiêu dùng không chỉ phụ thuộc vào số tiền họ có ngày nay, mà còn phản ánh vào số tiền họ nghĩ mình sẽ kiếm được trong tương lai.
Cuộc khảo sát tháng 2 của Fed nhận thấy những người tham gia nghĩ rằng họ có 14,6% khả năng không thể thực hiện một trong những khoản thanh toán nợ tối thiểu bắt buộc trong ba tháng tới. Đây là tỷ lệ cao nhất kể từ tháng 4/2020.
Rủi ro lớn lúc này là sự đảo chiều của nền kinh tế sẽ gây ra sự sụt giảm đặc biệt nặng nề của chi tiêu. Do đó, các nhà đầu tư sẽ cần chú ý kỹ lưỡng tới các công ty cho vay tiêu dùng.
