Người hùng của Delta: Giúp hãng hàng không lớn nhất nước Mỹ đạt hơn 5 tỷ USD lợi nhuận nhờ chiến lược 'có 1 không 2', thu nhập gần 1 triệu USD/năm khiến mọi CEO ghen tị

Delta trở thành hãng hàng không lớn nhất nước Mỹ tính theo doanh thu, lợi nhuận và thành tựu này đến từ phong cách lãnh đạo độc nhất của CEO Bastian.

Vào thứ Hai, ngày 17 tháng 2, Ed Bastian đang ở trong căn hộ của mình tại Deer Valley, Utah, thì iPhone bất ngờ hiện thông báo: Một chiếc máy bay của Delta gặp sự cố, lật ngửa bụng tại sân bay quốc tế Toronto Pearson, Canada. Toàn bộ 80 người trên máy bay, gồm 76 hành khách và 4 phi hành đoàn, đã được sơ tán an toàn. Ít nhất 18 người bị thương, trong đó 3 người bị thương nặng.

Đối với nhà lãnh đạo đã giúp Delta vượt qua thời kỳ khủng hoảng và dịch COVID-10, điều này khá khác biệt. Delta chưa từng trải qua tai nạn nào như vậy trong suốt 26 năm sự nghiệp Bastian.

“Không nghi ngờ gì nữa, đó là khoảnh khắc khó khăn nhất mà tôi từng trải qua với tư cách CEO”, Bastian nói. “Tôi đã đi từ đỉnh cao nhất xuống đến vực sâu nhất. Quá bất lực”.

Chiếc CRJ-900 trên đường từ Minneapolis phải hạ cánh giữa cơn gió giật 40 dặm/giờ. Có vẻ như nó đã mất một phần bánh đáp khi chạm đường băng, trượt, lăn và lật ngửa. Những nhân viên ứng cứu an toàn đầu tiên đã vào cuộc. Giờ đến lượt Bastian.

Tổng giám đốc điều hành nhanh chóng chuyển hướng câu chuyện sang những mặt tích cực của sự cố. Trong một cuộc phỏng vấn trên CBS Mornings, 2 ngày sau vụ tai nạn, Bastian tuyên bố rằng “phi hành đoàn trên máy bay đã thực hiện mọi thứ vượt ngoài mong đợi vì chúng tôi liên tục được huấn luyện mỗi ngày”. Khi được người dẫn chương trình Gayle King hỏi về việc liệu kế hoạch cắt giảm gần đây tại Cục Hàng không Liên bang có ảnh hưởng đến các vấn đề về an toàn, Bastian một mực phủ nhận.

Bastian đã nhận về nhiều lời khen khi cam kết Delta sẽ trao 30.000 USD cho mỗi hành khách. Hãng này cũng chi trả các hóa đơn y tế trong những ngày sau vụ tai nạn. Mọi lá thư gửi tới gia đình các nạn nhân đều được CEO ký riêng.

Tuy nhiên, hậu quả từ vụ tai nạn vẫn chưa kết thúc. Một số hành khách đã đệ đơn kiện Delta. Thomas Demetrio, một luật sư đại diện cho nguyên đơn, tin rằng sẽ có thêm nhiều vụ kiện tụng nữa dù đánh giá cao cách xử lý khủng hoảng của CEO Bastian.

Trong suốt 15 năm, dưới thời Bastian, Delta vốn vẫn đi ngược với các hãng hàng không khác - những người cho rằng giá thấp là sự hấp dẫn lớn nhất đối với khách hàng. Delta đặt cược rằng hành khách sẽ trả thêm tiền để có những trải nghiệm tuyệt vời hơn.

Chiến lược đi ngược với số đông đã biến Delta trở thành hãng hàng không lớn nhất nước Mỹ tính theo doanh thu và lợi nhuận. Danh hiệu này cho thấy thành tựu to lớn của Bastian, người đã lãnh đạo Delta bằng sự kết hợp tài tình giữa nghệ thuật bán hàng, văn hóa nội bộ và quản trị chặt chẽ. Ngay cả các đối thủ cạnh tranh cũng tôn trọng sự nhạy bén về mặt chiến lược của Delta.

“Tôi ngưỡng mộ Delta”, chủ tịch Frontier Airlines Bill Franke nói với tạp chí Fortune. “Họ đã làm rất tốt. Tôi tin rằng họ làm tốt hơn nhiều hãng trong việc phục vụ khách du lịch cao cấp”.

Câu hỏi đặt ra là thời kỳ tốt đẹp này sẽ kéo dài được bao lâu. Một cuộc suy thoái có thể thử thách ý chí chi tiêu xa xỉ của người tiêu dùng. Bản thân Bastian đã giương cao lá cờ cảnh báo vào tháng 3, sau khi Delta điều chỉnh mục tiêu doanh thu giảm xuống trong quý I/2025. Bastian cho rằng sự sụt giảm này đến từ sự không chắc chắn với diễn biến nền kinh tế.

Mặc dù vậy, Bastian vẫn khẳng định rằng nhu cầu đối với dịch vụ du lịch cao cấp đặc trưng của Delta không hề suy yếu. Ngay cả khi tình trạng hỗn loạn này tiếp diễn, vị CEO nói rõ sẽ tiếp tục đi tới cùng.

Ngồi trong văn phòng của mình tại Atlanta, Bastian chia sẻ với phóng viên Fortune về chiến lược đã giúp Delta giành được vị trí dẫn đầu. Chính sự đúng giờ và đầu tư thông minh vào các sân bay, tiện nghi đã giúp hãng này xây dựng được vị thế thống lĩnh.

Bastian lớn lên ở Poughkeepsie, NY, là con cả trong gia đình 9 người con. Bố là nha sĩ, mất sớm.

“Mẹ luôn là người cố vấn, ủng hộ tôi nhiều nhất”, Bastian nói. “Bà ấy tự mình nuôi hầu hết gia đình. Người hùng ấy đã qua đời ở tuổi 84 trước đại dịch. Thế giới của tôi dừng lại. Tôi đã cho mình 10 ngày để thương hại bản thân Với tôi, đó cũng là thời điểm quan trọng nhất để phát triển phong cách lãnh đạo”.

Bastian từng là giám đốc tài chính của Delta vào năm 2007, khi công ty này thoát khỏi tình trạng phá sản. “Chúng tôi biết rằng mình sẽ không bao giờ thành công nếu chỉ nhắm đến chi phí thấp nhất”, ông nhớ lại. “Đó là cuộc đua xuống đáy. Chúng tôi cần thoát khỏi hội chứng hàng hóa”.

Vào thời điểm đó, Delta chỉ bán được 15% số ghế hạng nhất. Giá vé hạng nhất đắt gấp 10 lần giá vé hạng phổ thông. Đổi mới của Delta là phân chia máy bay thành nhiều hạng giá hơn, với hy vọng doanh thu chung sẽ tăng.

“Chúng tôi là hãng đầu tiên giảm mạnh chi phí hạng nhất. Sau đó, vào năm 2012, chúng tôi cũng là hãng đầu tiên giới thiệu hạng phổ thông cơ bản để phục vụ những người săn hàng giá rẻ”.

Delta đã gặt hái được lợi nhuận ổn định từ chiến lược này trong suốt những năm 2010. Trong thời kỳ đại dịch, hãng tận dụng sự gián đoạn để đẩy nhanh tiến độ xây dựng và cải tạo các nhà ga. Với việc các sân bay hầu như đóng cửa, Delta có thể hoàn thành siêu dự án này sớm hơn nhiều so với kế hoạch. Chi phí lao động và lãi suất thấp đã giúp hãng tiết kiệm được hàng tỷ USD.

Bastian được trả lương rất hậu hĩnh. Mức lương cơ bản của ông, khoảng 950.000 USD/năm (khoảng 24 tỷ đồng), không thay đổi kể từ năm 2019. Đến năm 2023, vị CEO này nhận được tổng cộng 34 triệu USD tiền lương, theo hồ sơ ủy quyền của Delta; bao gồm 9,6 triệu USD tiền thưởng, 6 triệu USD tiền thưởng khác và 17 triệu USD cổ phiếu.

Delta thu được nhiều doanh thu hơn trên mỗi hành khách so với các hãng hàng không khác trên cùng một tuyến bay hoặc các tuyến bay tương tự. Hãng này sử dụng thuật toán “quản lý doanh thu” để giữ lại những ghế cao cấp cho những khách hàng sẵn sàng trả giá vé cao. Điều này các đối thủ khác không làm được.

Joe Esposito, giám đốc lập kế hoạch mạng lưới, nói thêm: “Chúng tôi sẽ biết có bao nhiêu người, chẳng hạn như cho tuyến JFK-LAX, muốn đi vào ngày hôm đó. Tất nhiên, chúng tôi bán được giá vé cao hơn cho những chỗ ngồi đó”.

Một hãng hàng không chỉ có thể nắm bắt được điều này nếu thực sự đáng tin cậy. Đó là lý do tại sao yếu tố cơ bản trong thành công của Delta là hiệu suất đúng giờ. Theo trang phân tích hàng không Cirium, năm 2024, gần 84% các chuyến bay của hãng đã đến đúng giờ, từ đó đưa Delta lên vị trí top đầu tại Bắc Mỹ trong năm thứ bảy liên tiếp. Hãng United xếp thứ hai đạt 80,9% và không có hãng hàng không nào khác của Mỹ vượt 80%.

Ngoài ra, Delta cũng nhận được sự hỗ trợ vô song từ sân bay chủ lực, Hartsfield-Jackson International tại Atlanta. Các sân bay “trung tâm” lớn thường là cỗ máy lợi nhuận lớn nhất của các hãng hàng không, vì một lý do đơn giản. Chi phí các hãng hàng không trả cho các sân bay để thuê nhà ga, phí hạ cánh, phí nhiên liệu và các chi phí mặt đất khác sẽ càng thấp nếu hãng hàng không này kiểm soát nhiều cổng bay hơn.

Tại Atlanta, Delta phục vụ hơn 45 triệu hành khách mỗi năm tại đó, tại khoảng 150 cổng. Giám đốc tài chính của Delta, Dan Janki cho biết: “Trong bất kỳ ngày nào, 40% các chuyến bay của Delta đều đến Atlanta. Đối thủ cạnh tranh cao nhất của chúng tôi cũng chỉ ở mức thấp 30”.

Nhìn chung, Delta đã tạo ra 5,19 tỷ USD (130 nghìn tỷ đồng) lợi nhuận trước thuế vào năm 2024. Biên lợi nhuận trên doanh số là 9,1% và theo dự đoán của CEO Bastian, con số này sẽ tiếp tục tăng lên trong năm 2025, bất chấp quý I khá chật vật vì tai nạn hồi tháng 2.

Theo: Fortune