Nghịch lý của xung đột: Kinh tế của cả Nga và Ukraine đều tăng trưởng

Trong bối cảnh xung đột đang diễn ra, cả Nga và Ukraine đều đạt được những thành tựu kinh tế đáng kể. Ukraine vươn lên nhóm quốc gia có thu nhập trung bình cao nhờ phục hồi mạnh mẽ, trong khi Nga chứng kiến sự tăng trưởng vững chắc bất chấp những thách thức nội tại và quốc tế.

Theo báo cáo tháng 7/2024 của Ngân hàng Thế giới mới được công bố, Ukraine đã chứng kiến một sự tăng trưởng đáng kể, từ nhóm quốc gia có thu nhập trung bình thấp lên nhóm có thu nhập trung bình cao trong năm nay.

Sự thay đổi này chủ yếu nhờ vào việc kinh tế của họ phục hồi mạnh mẽ trong năm 2023, khi GDP thực tế tăng 5,3% sau khi giảm sâu 28,8% vào năm 2022. Đây là kết quả của các nỗ lực tái thiết sau cuộc xung đột với Nga và các nỗ lực tái định cư trong bối cảnh dân số giảm mạnh (đã giảm hơn 15% kể từ khi cuộc xung đột nổ ra).

Tuy nhiên, Ukraine phải đối mặt với áp lực từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để thực hiện các cải cách hải quan nhằm đối phó với tham nhũng. Theo thỏa thuận mới, Ukraine sẽ phải thích nghi với quy định hải quan theo tiêu chuẩn EU, nâng cao tính minh bạch và năng lực của nhân viên hải quan.

Trong khi đó, nền kinh tế của Nga đang trải qua một giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, dù vẫn phải đối mặt với những thách thức khác nhau. Năm 2023, Nga đã chứng kiến sự phục hồi đáng kể trong các lĩnh vực như thương mại (+6,8%), tài chính (+8,7%) và xây dựng (+6,6%). GDP thực tế của Nga tăng 3,6%.

Tăng trưởng sản xuất công nghiệp của Nga đã tăng tốc vào tháng 5 lên 5,3% so với cùng kỳ năm trước (y/y), với mức tăng tích lũy là 5,2% trong năm tháng đầu năm 2024, vượt xa dự đoán của các nhà phân tích.

Bộ Phát triển Kinh tế Nga báo cáo rằng GDP của nước này đã tăng 4,4% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 4, sau mức tăng 4,2% vào tháng 3. Quỹ đạo tăng trưởng ổn định này đã khiến Ngân hàng Thế giới phải điều chỉnh lại dự báo tăng trưởng GDP của Nga trong giai đoạn 2024-2025.

Báo cáo tháng 6 của Ngân hàng Thế giới về nền kinh tế toàn cầu dự đoán tăng trưởng kinh tế của Nga sẽ đạt 2,9% vào năm 2024, 1,4% vào năm 2025 và 1,1% vào năm 2026. Con số này đánh dấu sự cải thiện so với dự báo hồi tháng 4, dự báo tăng trưởng 2,2% vào năm 2024 và 1,1% vào năm 2025.

Bất chấp những diễn biến tích cực này, lạm phát cao vẫn là vấn đề đau đầu chính. Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov, phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg (SPIEF), đã bày tỏ sự lạc quan rằng lạm phát sẽ chậm lại vào nửa cuối năm 2024, nhưng có vẻ như nhiều khả năng lạm phát sẽ kết thúc năm ở mức gần 8% hơn là dự báo 5,4% của Ngân hàng Trung ương Nga (CBR).

Mặc dù Nga đang gặp phải áp lực từ lạm phát cao, các chính sách điều hành kinh tế đang được điều chỉnh để ổn định tăng trưởng và kiểm soát lạm phát. Các nguồn thu từ xuất khẩu dầu khí tiếp tục mang lại lợi nhuận lớn cho Nga, dù bị các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhắm vào.

Tóm lại, dù hai nền kinh tế này có những xu hướng khác nhau, cả Ukraine và Nga đều đang cố gắng khôi phục và phát triển trong bối cảnh xung đột và địa chính trị, kinh tế phức tạp tại khu vực Đông Âu.