Ngành công nghiệp xe điện lo không đạt mục tiêu sản lượng vì thiếu chip và giá vật liệu thô đắt đỏ

Các hãng xe lớn nhất thế giới cảnh báo tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng và giá vật thiệu thô đắt đỏ đang đe dọa các mục tiêu về sản lượng xe điện trong khi nhu cầu các dòng xe chạy pin vượt công suất sản xuất hiện tại của họ, khiến một số dòng xe “cháy” hàng.

Phát biểu tại hội nghị về tương lai của xe (Future of the Car) lần thứ 8 do Financial Times tổ chức trong tuần qua, Giám đốc điều hành hãng xe điện Tesla, Elon Musk bày tỏ hoài nghi về khả năng đạt được mục tiêu xuất xưởng 20 triệu xe điện mỗi năm của công ty ông vào cuối thập niên này. Ông nói: “Có một số hạn chế về vật liệu thô mà chúng tôi thấy sẽ xảy ra trong thời gian sắp tới ở lĩnh vực lithium và các vật liêu thô sử dụng ở cực âm pin xe điện”.

Ý kiến của Musk đã được một số nhà lãnh đạo ở các hãng xe đồng tình.

Trái ngược với các hội nghị Future of the Car thường niên trước đây, nơi các giám đốc điều hành đã bố các mục tiêu xe điện tham vọng hơn bao giờ hết, tại hội nghị lần này, họ đưa ra những phát biểu thận trọng hơn nhiều.

Không một lãnh đạo nào công bố các mục tiêu cao hơn cho doanh số xe điện hay sản lượng pin. Hãng xe Volkswagen (Đức) từ lâu đặt mục tiêu vượt mặt Tesla về doanh số xe điện vào năm 2025, nhưng giờ đây, Herbert Diess, Giám đốc điều hành Volkswagen hạ thấp khả năng đạt mục tiêu đó.

“Chúng ta cần sản xuất thêm xe điện nhưng chúng ta cũng cần sản xuất pin và vật liệu thô nhiều hơn”, ông nói khi ám chỉ đến các mục tiêu sản lượng xe điện trên toàn cầu.

Lời cảnh báo của lãnh đạo của hai nhà sản xuất xe điện hàng đầu toàn cầu được đưa ra khi nhu cầu xe điện của người tiêu dùng vượt mức kỳ vọng của ngành này.

Volkswagen cho biết đã bán trước hết các dòng xe điện của nó ở Mỹ và châu Âu cho các tháng còn lại của năm 2022. Herbert Diess cho biết ở khu vực Tây Âu, Volkswagen đang có lượng đơn hàng mua xe điện tồn đọng lên đến 300.000 chiếc. Ông nói khách đặt mua xe điện của Volkswagen kể từ bây giờ ở Mỹ và châu Âu sẽ chưa được giao xe trước năm 2023.

Trong khi đó, Giám đốc điều hành, Mercedes-Benz (Đức), Ola Källenius cũng ghi nhận khách hàng đã đặt mua gần hết sản lượng xe điện của công ty ông trong năm nay.

Elon Musk cho biết ông hoàn toàn không lo lắng về nhu cầu nhưng trăn trở nhiều về sản lượng và chuỗi cung ứng của xe điện. Ông cho biết ông không loại trừ khả năng Tesla mua lại một công ty khai khoáng để bảo đảm nguồn cung của các vật thiệu thô cần thiết để tăng tốc sản xuất xe điện.

Tình trạng thắt nút cổ chai kéo dài dai dẳng ở các nguồn cung ứng vật liệu thô cho pin xe điện đã làm giảm kỳ vọng của giới phân tích đối với ngành công nghiệp xe điện. Trong một báo cáo công bố trong tuần qua, các nhà nghiên cứu ở Ngân hàng Wells Fargo đã kiểm tra chi phí một số vật liệu thô được sử dụng cho các linh kiện của một chiếc xe điện Tesla Model Y và nhận thấy rằng có việc phổ cập xe điện nhanh chóng vẫn đối mặt với nhiều thách thức.

Họ viết: “Đà tăng của chi phí các vật liệu thô đã đẩy lùi thời điểm giá bán xe điện ngang giá với xe động cơ đốt thêm ít nhất một thập niên”. Họ nhận định các hãng xe của Mỹ như General Motors và Ford có thể buộc phải bán lỗ xe điện để đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về khí thải ở một số khu vực tại Mỹ.

Phát biểu tại hội nghị Future of Car, Luca de Meo, Giám đốc điều hành hãng xe Renault (Pháp), cũng ghi nhận cơn khủng hoảng chuỗi cung ứng đã làm thay đổi cuộc chơi và các hãng xe phải tuân thủ luật chơi mới khiến họ phụ thuộc hơn vào các công ty năng lượng và khai khoáng.

Ông lưu ý Renault có thể không đạt mục tiêu đưa giá bán các dòng xe điện tầm trung về mức ngang ngửa với xe động cơ đốt trong vào năm 2025 và điều này có thể làm giảm nhu cầu xe điện.

“Chúng tôi biết rằng sức mua của người tiêu dùng ở nhiều khu vực trên thế giới sẽ không tăng”, Luca de Meo nói.

Đồng thời, các khoản trợ cấp hào phóng cho người mua xe điện ở Trung Quốc sẽ bị loại bỏ dần vào cuối năm nay, khiến những người có thu nhập thấp khó chuyển đổi sang các dòng xe năng lượng mới.

Stellantis, hãng xe đa quốc gia hình thành sau vụ sáp nhập giữa hãng xe PSA (Pháp) và Fiat Chrysler Automobiles (Ý- Mỹ), cảnh báo rằng pin sẽ trở nên khan hiếm chỉ trong vòng 2-3 năm nữa, gây khó khăn cho kế hoạch tung ra thị trường các dòng xe điện giá cả phải chăng.

Carlos Tavares, Giám đốc điều hành Stellantis, cho biết: “Mọi hãng xe đều đang đổ xô vào thị trường xe điện. Vậy điều tiếp theo là gì? Năng lượng sạch ở đâu? Cơ sở hạ tầng sạc pin ở đâu? Vật liệu thô ở đâu?”.

Để giúp giải quyết vấn đề khan hiếm hàng hóa, Ola Källenius của Mercedes kêu gọi châu Âu bắt chước các chiến lược thu mua nguyên liệu thô mà Trung Quốc và Mỹ đang thực hiện và xây dựng “nhiều hiệp định thương mại song phương hơn”.

Ông nói EU (Liên minh châu Âu) nên xem xét ký các thỏa thuận mua bán vật liệu thô các nước giàu khoáng sản như Úc và Ấn Độ cũng như các nước Nam Mỹ, đồng thời tạo mối quan hệ chặt chẽ hơn với các nền kinh tế có thể có một số vật liệu thô mà cần cho xe điện.

Hầu hết các giám đốc điều hành của các hãng xe đều đồng ý rằng các thách thức của ngành xe điện sẽ không nhanh chóng lắng xuống. “Đối với tôi, khủng hoảng chuỗi cung ứng hiện nay là điều bình thường mới”, Ashwani Gupta, Giám đốc điều hành hãng xe Nissan (Nhật Bản), nói.

Theo Financial Times