Lý do lãi suất thấp nhưng vay mua nhà chưa cao

Tăng trưởng tín dụng cuối năm 2024 tăng từng ngày để đạt mục tiêu 15%, tuy nhiên tín dụng vay tiêu dùng mua nhà còn thấp.

Theo khảo sát của PV Tiền Phong, lãi suất cho vay mua nhà tại nhiều ngân hàng hiện nay dao động quanh mức 6-8%/năm, thấp hơn đáng kể so với mức 10-15%/năm ngoái. Nhiều ngân hàng còn tung ra các gói vay ưu đãi với lãi suất hấp dẫn như 5-6% và cố định lãi suất trong 2 năm.

Các chủ đầu tư cũng tung ra các ưu đãi về thời gian thanh toán, ân hạn nợ gốc, lãi suất, hạ số tiền thanh toán để nhận nhà…

Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực chỉ ra những nghịch lý của thị trường bất động sản qua số liệu từ Ngân hàng Nhà nước. Ông Lực cho hay tính đến hết tháng 9, dư nợ tín dụng bất động sản đạt 3,15 triệu tỷ đồng (chiếm gần 21% tổng dư nợ nền kinh tế). Cho vay lĩnh vực bất động sản tăng 9,15% (cao hơn mức tăng 9% tín dụng chung), trong đó cho vay kinh doanh bất động sản tăng 16% nhưng cho vay ở lĩnh vực nhà ở lại chỉ tăng 4,6%.

Đánh giá về lãi suất các ngân hàng thương mại hiện nay, ông Lực cho rằng lãi suất đã giảm mạnh so với năm 2023, nhìn chung lãi suất hiện thời thuận lợi cho thị trường địa ốc. Tuy nhiên theo ông Lực, dù lãi suất thấp , người dân vẫn chưa vay nhiều tiền để mua nhà đất hay để sửa nhà.

Chuyên gia kinh tế này cho rằng nguyên do chính là giá bất động sản vẫn neo ở mức cao, vượt quá khả năng tài chính của đại bộ phận người dân.

TS Cấn Văn Lực nhận định để người dân tăng đầu tư vào bất động sản, các doanh nghiệp cần phấn đấu giảm giá hoặc bình ổn giá bất động sản ở một số dự án, phân khúc thông qua các hình thức khuyến mại phù hợp, chấp nhận biên lợi nhuận nhỏ hơn nhưng bền vững.

Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán Ngân hàng Vietcombank (VCBS) cho thấy, cho vay mua nhà hiện chiếm 12,5% tổng dư nợ. Cuối quý III, dư nợ cho vay mua nhà tăng 4,6% so với cuối năm 2023, trong đó, tăng 3,4% trong quý III. Tuy nhiên, mức tăng này chưa cao. VCBS kỳ vọng tín dụng bán lẻ sẽ phục hồi mạnh mẽ hơn trong quý IV và 2025, dẫn dắt bởi cho vay mua nhà.

“Cho vay mua nhà dự kiến tiếp tục hồi phục với mức tăng trưởng khoảng 15% cho năm 2025, ở cả phân khúc bất động sản sơ cấp và thứ cấp khi nguồn cung tiếp tục được bổ sung mạnh”, theo VCBS.

Chuyên gia VCBS cũng đánh giá, nhu cầu và tiềm năng của phân khúc cho vay mua nhà còn rất lớn, tuy nhiên cần thêm thời gian để các chủ đầu tư tháo gỡ vướng mắc pháp lý, tăng nguồn cung sản phẩm phù hợp với khả năng chi trả của người dân, giúp kéo giảm mặt bằng giá nhà và kích thích nhu cầu vay mua nhà quay trở lại mức tăng trưởng trung bình trên 20%/năm như giai đoạn trước 2022.

Chuyên gia cho rằng các ngân hàng sẽ tiếp tục đẩy mạnh dòng chảy tín dụng vào kênh kinh doanh bất động sản để gia tăng nguồn cung bất động sản trong tương lai, từ đó thúc đẩy cầu vay mua nhà để ở, đầu tư. Tuy nhiên, một phần tín dụng được giải ngân cho các doanh nghiệp bất động sản gặp khó khăn về tài chính với mục đích tái cấu trúc nợ khi lượng lớn trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn vào 2025 - 2026, đây sẽ là yếu tố cần theo dõi trong thời gian tới.

Mới đây nhất, số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tính đến 29/11, tăng trưởng tín dụng cả nước đạt 11,9% và tiếp tục tăng lên 12,5% vào ngày 7/12. Điều này cho thấy tín dụng tăng trưởng khá tích cực so với cùng kỳ năm 2023 (9%). Tổng dư nợ của toàn nền kinh tế là 15,3 triệu tỷ đồng, huy động vốn đạt 14,8 triệu tỷ đồng và tốc độ tăng của dư nợ đang cao hơn huy động vốn. Động lực chính đến từ phân khúc doanh nghiệp, trong khi tín dụng bán lẻ hồi phục chậm hơn.

Cụ thể, tỷ trọng tín dụng bán lẻ trên tổng dư nợ của các ngân hàng niêm yết tiếp tục giảm nhẹ, từ mức 44,4% cuối năm 2023 xuống 43,8% tại thời điểm cuối quý III/2024, với mức tăng khoảng 9,9% so với cuối năm 2023. Đà hồi phục hơn trong quý III vừa qua nhờ động lực chủ yếu từ tập khách hàng cá nhân, hộ gia đình sản xuất kinh doanh và một phần từ cho vay mua nhà.