Lạm phát lương thực ở các nước lớn giảm xuống mức trước xung đột Nga-Ukraine

Lạm phát lương thực tại các quốc gia giàu có đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ trước khi xung đột Nga-Ukraine diễn ra, góp phần giảm bớt áp lực lên hàng triệu hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi chi phí thực phẩm tăng cao trong hai năm.

Theo dữ liệu mới nhất của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), sự thay đổi về giá thực phẩm tiêu dùng ở 38 quốc gia công nghiệp phát triển đã giảm xuống còn 5,3% trong tháng 2, giảm từ mức 6,2% của tháng 1 và thấp hơn nhiều so với mức đỉnh 16,2% vào tháng 11/2022.

Giá thực phẩm đã tăng vọt vào năm 2022 do chi phí năng lượng tăng và thương mại thấp hơn do xung đột Nga-Ukraine gây ra, trong khi hạn hán kéo dài hơn dự kiến và sự gián đoạn chuỗi cung ứng liên quan đến Covid cũng gây thiệt hại. Theo Chương trình Lương thực Thế giới (WFP), giá cả cao hơn đã góp phần khiến 333 triệu người phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng vào năm 2023.

Carlos Mera, người đứng đầu bộ phận hàng hóa nông nghiệp tại Rabobank cho biết: “Chúng tôi đã chứng kiến tình trạng lạm phát lương thực tăng cao ở mức tồi tệ nhất…Giá hàng hóa nông nghiệp đã giảm đáng kể trong hai năm qua, kể từ mức giá đạt đỉnh sau xung đột Nga-Ukraine, và điều này đóng vai trò là lực lượng giảm phát ngay cả ở cấp độ bán lẻ”.

% thay đổi giá thực phẩm và đồ uống không cồn ở các quốc gia OECD

Tomasz Wieladek, chuyên gia kinh tế tại công ty đầu tư T Rowe Price cho biết: “Chuỗi cung ứng đã bình thường hóa hoàn toàn, giá khí đốt đã giảm xuống mức được xem là bình thường hơn trong lịch sử và xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã nối lại qua hành lang Biển Đen… Việc loại bỏ những yếu tố này cho thấy tình trạng giảm phát lương thực toàn cầu có thể sẽ tiếp tục”.

Các số liệu được Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) công bố tuần qua cũng cho thấy giá thực phẩm bao gồm ngũ cốc, đường và thịt nhìn chung đã giảm so với mức đỉnh kỷ lục vào năm 2022.

Cụ thể, chỉ số giá mặt hàng thực phẩm của FAO đã tăng nhẹ lên 118,3 trong tháng 3, sau 7 tháng giảm liên tiếp.

Chỉ số giá của các mặt hàng thực phẩm của FAO

Tại Mỹ, giá thực phẩm đã tăng với tốc độ 2,2% trong tháng 2 so với cùng kỳ, giảm từ mức đỉnh 11,4% vào tháng 8/2022 và là mức thấp nhất kể từ tháng 5/2021.

Tại Anh, giá thực phẩm và đồ uống không cồn đã tăng 5% trong tháng 2 so với cùng kỳ , mức thấp nhất kể từ đầu năm 2022 và thấp hơn nhiều so với mức cao nhất trong 45 năm là 19,2% vào tháng 3/2023.

Trên toàn khu vực đồng euro, giá thực phẩm và đồ uống không cồn đã tăng 2,7% trong tháng 3 so với cùng kỳ, lần đầu tiên giảm xuống dưới 3% kể từ tháng 11/2021.

Trong khi đó, một số quốc gia vẫn tiếp tục phải chật vật với giá lương thực cao hơn bình thường. Chỉ số FAO tăng trong tháng 3 là do giá các loại dầu thực vật như đậu nành, hướng dương và hạt cải dầu tăng vọt, do sản lượng giảm theo mùa và nhu cầu tăng bất ngờ từ khu vực Đông Nam Á.

Kiran Ahmed, chuyên gia kinh tế trưởng tại Oxford Economics cho biết: “Nhìn chung, lạm phát giá thực phẩm đang giảm ở các nước phát triển và các thị trường mới nổi, nhưng chúng tôi đang thấy mọi thứ vẫn còn khó khăn, đáng chú ý nhất là các quốc gia chịu áp lực tỷ giá hối đoái phụ thuộc vào nhập khẩu”.

Giá lương thực cũng tăng liên tục ở nhiều quốc gia mà gạo là lương thực chính, sau khi lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ ảnh hưởng đến nguồn cung. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), giá gạo đã tăng 25% hàng năm trong tháng 2 và lạm phát giá lương thực tiếp tục gia tăng ở các quốc gia phụ thuộc vào nhập khẩu gạo Ấn Độ, như Philippines và Bangladesh. Tuy nhiên, sự sụt giảm giá nông sản bán buôn, đặc biệt là ngũ cốc cho thấy tốc độ sụt giảm của lạm phát sẽ tiếp tục diễn ra ở hầu hết các quốc gia trong những tháng tới.

Steve Wiggins, nhà nghiên cứu chính tại tổ chức tư vấn các vấn đề toàn cầu ODI cho biết: “Trong những đợt tăng giá trước đây, sau một thời gian trì hoãn, các nhà sản xuất nông nghiệp đã chuyển sang đáp ứng nhu cầu…Tôi dự đoán giá sẽ tiếp tục giảm”.

Giá hàng hóa cũng được chuyển đến tay người tiêu dùng với độ trễ về thời gian, do đó sự sụt giảm của giá nông sản gần đây sẽ được phản ánh trên các kệ hàng tạp hóa trong thời gian tới.