Kỳ họp mang tính lịch sử

Địa giới hành chính của TP HCM sẽ được vẽ lại, nhiều tên gọi mang ký ức đô thị như Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định… được đặt cho những địa phương quan trọng

Ngày 18-4, HĐND TP HCM khóa X, nhiệm kỳ 2021 - 2026 tổ chức kỳ họp thứ 22 (kỳ họp chuyên đề). Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên dự kỳ họp.

Gìn giữ ký ức

Các đại biểu (ĐB) HĐND TP HCM đã tích cực phân tích, làm rõ những vấn đề trọng tâm và thông qua 17 nghị quyết. Trong đó, 8 nghị quyết liên quan công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy, 9 nghị quyết liên quan lĩnh vực kinh tế, ngân sách, văn hóa - xã hội, đô thị, pháp chế.

Kỳ họp thông qua Nghị quyết tán thành chủ trương hợp nhất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tỉnh Bình Dương và TP HCM và lấy tên TP HCM. TP HCM mới sẽ có diện tích 6.772 km2, dân số hơn 13,7 triệu người, 113 phường, 54 xã và 1 đặc khu.

HĐND TP HCM cũng thông qua Nghị quyết tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của thành phố; thống nhất phương án sắp xếp 273 phường, xã, thị trấn hiện hữu thành 102 đơn vị hành chính mới, trong đó có 78 phường và 24 xã.

Trong 102 phường, xã mới có nhiều tên mang dấu ấn của vùng đất giàu lịch sử. Điển hình như quận 1 có phường Sài Gòn, quận 5 có phường Chợ Lớn, quận Bình Thạnh có phường Gia Định...

Ghi dấu ấn với du khách

Tại kỳ họp, nhiều ĐB HĐND TP HCM bày tỏ đồng thuận cách đặt tên phường, xã mới. Dẫn lại nghiên cứu, đúc kết của nhiều nhà văn hóa, nhà sử học, ĐB Phan Nguyễn Như Khuê cho biết tên gọi Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định gắn liền với lịch sử hơn 300 năm mở cõi phương Nam. Các địa danh này đều gợi lại tình cảm, dấu ấn của con người vùng đất phương Nam khí phách, hào hùng, trong đó có TP HCM hiện nay. "Không chỉ cho một trường hợp riêng lẻ nào mà đó là cả một chiều dài qua nhiều thế hệ. Khi nhắc đến những cái tên đó ai cũng có cảm xúc, dấu ấn riêng…" - ĐB Phan Nguyễn Như Khuê chia sẻ.

Thượng tọa Thích Minh Thành kể ông có mặt tại TP HCM từ năm 1970 nên có nhiều trải nghiệm sâu sắc với mảnh đất và con người nơi đây. Phương án đặt tên phường là Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định đã gợi lại cho ông những ký ức thân thương.

Trong khi đó, ĐB Vương Đức Hoàng Quân cảm nhận những tên gọi trên gợi lại cảm giác thân thuộc đối với mỗi người dân từng sinh ra, lớn lên tại TP HCM. Những tên ấy luôn hiện diện trong những câu chuyện hằng ngày. "Là một người con sinh ra, học tập, lớn lên, trưởng thành và cống hiến tại thành phố, tôi cảm thấy việc giữ lại các tên gọi địa danh thân thuộc này rất phù hợp, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của đại đa số bà con thành phố" - ông nhìn nhận.

Giám đốc Sở Du lịch Nguyễn Thị Ánh Hoa cho biết khi đơn vị khảo sát một số doanh nghiệp, chuyên gia trong lĩnh vực du lịch, họ đồng tình rất cao với phương án đặt tên phường, xã mới của thành phố. "Đây không chỉ là quyết định hành chính đúng đắn mà là cơ hội để ngành làm mới bản đồ du lịch với những địa danh gắn liền bản sắc, gần gũi, thân thuộc, ấn tượng, dễ nhớ. Các địa danh Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định đã trở thành phạm trù văn hóa với du khách trong nước và quốc tế" - bà Hoa nói.

Hợp lòng dân

Đánh giá về kỳ họp này, Chủ tịch HĐND TP HCM Nguyễn Thị Lệ đúc kết rằng kỳ họp mang tính lịch sử.

Bà Nguyễn Thị Lệ hoan nghênh và đánh giá cao sự chủ động của quận, huyện trong việc chọn, đặt tên các xã, phường khi sáp nhập gắn với lịch sử, địa danh, văn hóa của địa phương. Các quận, huyện đã lắng nghe, tiếp thu ý kiến của nhân dân để có quyết định hợp lòng dân, nhất là ý tưởng đặt tên của một phường là Sài Gòn - một phường trung tâm thành phố, tập trung nhiều công trình biểu tượng.

Theo bà Nguyễn Thị Lệ, đặt tên là cách để bảo tồn, tôn vinh tên gọi mang dấu ấn thời kỳ người Việt mở cõi và phát triển vùng đất Nam Bộ. Đối với nhiều người Việt Nam dù đi đâu, ở đâu đều nhớ Sài Gòn không chỉ là tên gọi.

Bà Nguyễn Thị Lệ đánh giá có một phường mang tên Sài Gòn không chỉ để nhắc, để nhớ, tôn vinh di sản lịch sử mà còn là một điểm nhấn văn hóa, thu hút du khách gần xa. Đặc biệt khi Sài Gòn được biết đến rộng rãi trên bản đồ du lịch quốc tế sẽ góp phần quan trọng xây dựng thương hiệu TP HCM.

Chủ tịch HĐND TP HCM cũng hoan nghênh đồng bào cử tri thành phố đã quan tâm, ủng hộ đồng hành trong quá trình sắp xếp bộ máy.

Nói về năm 2025, bà Nguyễn Thị Lệ cho biết trong bối cảnh những chủ trương, quyết sách thay đổi mang tính đột phá, trước cánh cửa lịch sử của đất nước bước vào kỷ nguyên mới thì đây là năm có ý nghĩa rất quan trọng. Chủ tịch HĐND TP HCM đề nghị UBND thành phố khẩn trương tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả những nghị quyết HĐND thành phố đã thông qua; tiếp thu hoàn thiện Đề án sắp xếp đơn vị hành chính gửi Bộ Nội vụ thẩm định trình Chính phủ bảo đảm chất lượng, tiến độ theo quy định.

Cùng với đó, tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, vận động trong hệ thống chính trị của thành phố, nhất là đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách cấp xã và nhân dân tại các địa phương thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, tạo sự lan tỏa, đồng thuận cao trong việc thực hiện chủ trương của trung ương, của thành phố.

Chủ tịch HĐND TP HCM cũng đề nghị HĐND TP HCM, các ban, tổ đại biểu, đại biểu phát huy hơn nữa trách nhiệm; phối hợp với các đơn vị để giám sát chặt chẽ việc triển khai các nghị quyết bảo đảm đúng pháp luật, đáp ứng quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân. 

HĐND TP HCM cũng thông qua Nghị quyết thành lập Sở Xây dựng trên cơ sở hợp nhất Sở Xây dựng và Sở Giao thông công chánh (chính thức hoạt động từ ngày 1-5-2025). Cùng với đó, thông qua Nghị quyết về việc đổi tên Sở Tài nguyên và Môi trường thành Sở Nông nghiệp và Môi trường.

Thông qua chủ trương làm 2 dự án lớn

HĐND TP HCM đã thông qua Nghị quyết về triển khai dự án Đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 TP HCM. Theo đó, thống nhất chủ trương triển khai tuyến Vành đai 4, đồng thời bảo đảm cân đối gần 12.000 tỉ đồng từ ngân sách tham gia đầu tư dự án, làm cơ sở để hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư.

Vành đai 4 TP HCM có tổng chiều dài hơn 200 km, đi qua TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An và Bà Rịa - Vũng Tàu. Ngoài đoạn dài khoảng 48 km qua Bình Dương được địa phương triển khai độc lập, toàn bộ phần còn lại của Vành đai 4 dài gần 160 km sẽ nghiên cứu gộp thành một dự án tổng thể trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, tổng vốn ước tính hơn 120.400 tỉ đồng (bao gồm lãi vay).

Cũng tại kỳ họp này, HĐND TP HCM thông qua chủ trương chi gần 6.300 tỉ đồng ngân sách triển khai dự án cầu đường Bình Tiên nối quận 6, 8, Bình Chánh, giúp giảm ùn tắc khu Nam.

TP HCM: Kỳ vọng hoàn thành 10 tuyến metro

Sáng 18-4, hội nghị quốc tế về "Thông tin công tác tư vấn thực hiện các dự án đường sắt đô thị tại TP HCM và TP Hà Nội" được tổ chức ở TP HCM.

Ban Quản lý Đường sắt đô thị cho biết theo đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến 2060, thành phố đặt mục tiêu xây dựng 10 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 510 km. Đây là định hướng quan trọng nhằm xây dựng một hệ thống giao thông bền vững, hiện đại và thân thiện với môi trường.

Theo đó, TP HCM sẽ triển khai theo lộ trình gồm 3 giai đoạn. Giai đoạn 2025-2027 tập trung hoàn tất công tác chuẩn bị đầu tư, lập và phê duyệt các dự án thành phần. Giai đoạn 2026-2028 là thời điểm thực hiện giải phóng mặt bằng, từ năm 2027 đến 2035 sẽ tiến hành thi công đồng loạt các tuyến metro trên toàn thành phố. Mục tiêu đến năm 2035, TP HCM sẽ cơ bản hoàn thành hệ thống đường sắt đô thị.

C.Nguyên