Báo cáo khảo sát về các điều kiện kinh tế Beige Book được Cục Dự trữ liên bang (Fed) công bố ngày 17/7 dự kiến kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng chậm lại trong 6 tháng tới, do những yếu tố bất ổn liên quan tới cuộc bầu cử tổng thống sắp tới, chính sách đối nội, xung đột địa chính trị và lạm phát.
Cảng hàng hóa Long Beach, bang California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Việc làm chỉ tăng nhẹ, tỷ lệ luân chuyển lao động giảm và một số khu vực dự kiến sẽ chọn lọc nhân công chặt chẽ hơn. Trong khi đó, tiền lương tăng trưởng với tốc độ vừa phải ở hầu hết các khu vực khảo sát, mặc dù giá cả nhìn chung tăng nhẹ và chi tiêu dùng cho thấy ít hoặc không có thay đổi.
Triển vọng cắt giảm lãi suất trong ngắn hạn
Báo cáo Beige Book mới nhất được Fed chi nhánh bang Richmond biên soạn với các dữ liệu về điều kiện kinh doanh thu thập ở 12 khu vực được cơ quan này theo dõi tính đến ngày 8/7. Báo cáo cho hay, nền kinh tế Mỹ đang tăng trưởng chậm lại và lạm phát hạ nhiệt khi bước vào quý III/2024, với một số khu vực ghi nhận hoạt động kinh tế không thay đổi hoặc suy giảm. Trong số các khu vực khảo sát, 5 khu vực có hoạt động kinh tế không thay đổi hoặc suy giảm, tăng so với 2 khu vực của lần khảo sát trước.
Báo cáo cho thấy, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới ngày càng thu hút sự quan tâm của mạng lưới doanh nghiệp. Chi nhánh Fed bang Atlanta cho biết, sự không chắc chắn về kết quả bầu cử dường như đang ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, trong khi chi nhánh Fed bang Dallas cũng nhận định rằng triển vọng từ các ngành sản xuất, xây dựng và bất động sản đang bị “phủ bóng” bởi sự không chắc chắn về bầu cử.
Beige Book mới nhất của Fed, được công bố khoảng sáu tuần một lần, đưa ra trong bối cảnh Chủ tịch Fed Jerome Powell và các đồng nghiệp của ông gần đây đã nhấn mạnh rằng rủi ro lạm phát và việc làm hiện đang ở trạng thái cân bằng. Cũng trong ngày 17/7, Chủ tịch Fed bang New York John Williams lưu ý về triển vọng ngân hàng này sẽ áp dụng chính sách tiền tệ nới lỏng hơn trong ngắn hạn.
Trong khi Thống đốc Fed Christopher Waller cho biết, mặc dù chưa đạt được mục tiêu cuối cùng về lạm phát, Fed đang tiến gần hơn đến thời điểm cắt giảm lãi suất. Những phát biểu này dường như đặt nền móng cho việc cắt giảm lãi suất đầu tiên của ngân hàng này vào cuộc họp tháng Chín tới.
Ông Waller nhấn mạnh, Fed “có thể đạt được cú hạ cánh mềm” trong việc giảm lạm phát mà không gây ra một cuộc suy thoái nặng nề và tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh.
Song ông lưu ý rằng với tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên 4,1% trong tháng 6/2024, có nhiều nguy cơ “thất nghiệp của Mỹ sẽ còn tăng cao hơn những gì chúng ta đã thấy trong một thời gian dài”. Ông Waller trình bày ba kịch bản về cách lạm phát có thể diễn ra trong những tháng tới. Theo ông, hai kịch bản có khả năng xảy ra nhất là lạm phát sẽ tiếp tục giảm dần về mức mục tiêu 2% trong những tháng tới, mặc dù một trong hai kịch bản này, lạm phát giảm nhanh và ổn định hơn so với kịch bản còn lại. Kịch bản thứ ba và ít có khả năng xảy ra nhất là lạm phát tăng tốc trở lại và khiến việc cắt giảm lãi suất bị trì hoãn.
Con đường không bằng phẳng
Người tiêu dùng mua sắm tại siêu thị ở Foster City, bang California, Mỹ ngày 15/5/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Chỉ số Giá tiêu dùng cá nhân (PCE) của Mỹ trong tháng 5/2024 đã không tăng lần đầu tiên kể từ tháng 11 năm ngoái, qua đó củng cố khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tháng Chín tới. Tuy vậy, theo các chuyên gia, quá trình kiềm chế lạm phát dù có tiến triển nhưng vẫn sẽ cần thêm thời gian.
Bà Liz Miller - Chủ tịch, Công ty Summit Place Financial Advisors nhận định: "Lịch sử cho thấy, giai đoạn cuối cùng của việc kiểm soát lạm phát luôn rất khó khăn. Đó không phải là một con đường bằng phẳng. Khi nhìn vào lộ trình lạm phát trên toàn thế giới, có thể thấy mọi quốc gia phát triển đều có chung xu hướng đó, và tình hình tại Mỹ cũng không có gì khác biệt".
Ông Olu Sonola - Trưởng bộ phận nghiên cứu thị trường Mỹ của Fitch Ratings đánh giá: "Khi nhìn vào những số liệu gần đây chúng ta có thể thở phào phần nào khi có tín hiệu lạm phát hạ nhiệt. Tuy nhiên, tôi dự đoán phải 6 tháng nữa, giá cả các mặt hàng mới có thể thực sự đi xuống. Mức độ giảm sẽ không nhanh như kỳ vọng bởi các doanh nghiệp vẫn sẽ cố gắng duy trì lợi nhuận của mình".
Những tiến bộ về lạm phát đang phải đánh đổi bằng sự suy yếu của thị trường lao động, khi số cơ hội việc làm tiếp tục giảm và tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên trên 4%. Nhiều ý kiến lo ngại nhóm người Mỹ thu nhập thấp sẽ phải đối mặt với áp lực lớn trong thời gian tới.
Cả JP Morgan và Fitch Ratings đều dự báo, chi tiêu tiêu dùng - động lực quan trọng của kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục ghi nhận sự phân hóa trong phần còn lại của năm nay, khi nhóm người giàu có vẫn sẵn sàng chi tiêu, trong khi nhóm người thu nhập thấp hơn gặp nhiều khó khăn.
Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới, kinh tế Mỹ vẫn sẽ diễn biến tích cực, với mức tăng trưởng 2,5% trong cả năm nay. Tuy nhiên, sự chưa rõ ràng trong lộ trình chính sách của Fed, thị trường lao động hạ nhiệt, những biến động từ cuộc bầu cử Mỹ và cả những thách thức từ đồng USD mạnh lên có thể là những yếu tố hạn chế đà tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất thế giới.
