Bài toán chi phí sau khi nghỉ hưu là nỗi trăn trở với rất nhiều người lao động nhưng từ 2021 trở đi, sẽ có thêm giải pháp hỗ trợ tốt hơn thông qua việc ra đời chương trình "Hưu trí bổ sung tự nguyện".
Ứng phó của Chính phủ Việt Nam trước áp lực dân số già lên hệ thống an sinh xã hội
Kể từ ngày 1/1/2021, quy định mới về độ tuổi nghỉ hưu của người lao động Việt Nam được kéo dài hơn so với trước. Lao động Nam là 60 tuổi 3 tháng và Nữ là 55 tuổi 4 tháng, và cứ mỗi năm tuổi nghỉ hưu sẽ tăng dần theo lộ trình để đạt đến đủ 62 tuổi cho Nam và 60 tuổi cho Nữ vào năm 2035.
Việc tăng tuổi lao động chỉ là một phần trong các biện pháp của nhà nước nhằm đối mặt với những thách thức từ dân số và tuổi già. Từ năm 2026, Việt Nam bước vào giai đoạn dân số già với số lượng người cao tuổi (trên 65 tuổi) ở mức trên 10% dân số và giai đoạn này kéo dài tới năm 2054 trước khi Việt Nam bước vào giai đoạn dân số rất già (với trên 20% dân số trên 65 tuổi).
Các nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (WB) và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đều cho thấy để có thể duy trì mức sống như trước khi nghỉ hưu, mỗi cá nhân cần có thu nhập tương đương 70%-75% mức thu nhập bình quân trong 5 năm gần nhất trước nghỉ hưu. Chi trả hưu trí từ BHXH không thể đạt được mức thu nhập này (ở Việt Nam là tối đa 45%), do vậy để đảm bảo mức sống, các cá nhân cần phải tự tạo các khoản thu nhập khác để bù đắp phần chênh lệch.
Với việc hình thành chương trình "Hưu trí bổ sung tự nguyện" (HTBSTN), Chính phủ đã chính thức hình thành một hệ thống mới cho phép các cá nhân tự nguyện tiết kiệm để đầu tư trong giai đoạn làm việc nhằm mục đích tích lũy tạo thu nhập cho giai đoạn hưu trí.
"Hưu trí an vui" – chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện tiên phong tại Việt Nam
Khuôn khổ pháp lý cho việc triển khai Chương trình và quỹ HTBSTN được hình thành từ ngày 1/7/2016 với việc Chính phủ ban hành Nghị định 88/2016. Theo quy định tại Nghị định, các quỹ HTBSTN sẽ được hình thành để cung cấp một hình thức đóng góp và đầu tư mới cho người lao động với mục tiêu nâng cao nguồn thu nhập khi nghỉ hưu bên cạnh nguồn thu nhập từ nhận chi trả của Bảo hiểm Xã hội.
Sau 8 năm nghiên cứu và phát triển cùng với sự tham vấn chuyên môn từ những tổ chức quốc tế như ILO, World Bank, ngày 26/1/2021, công ty quản lý quỹ Dragon Capital Việt Nam (DCVFM) đã chính thức ra mắt Chương trình "Hưu trí an vui" – một trong những chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện đầu tiên của Việt Nam.
Chương trình được thiết kế linh hoạt nhằm tạo điều kiện để doanh nghiệp và cá nhân/ người lao động đều có thể tham gia dễ dàng, trong đó doanh nghiệp sẽ cùng người lao động đóng góp vào chương trình hưu trí. Số tiền đóng góp được phân bổ đầu tư vào các quỹ hưu trí thuộc chương trình để đem lại lợi nhuận trong dài hạn và làm nguồn chi trả cho người lao động ở giai đoạn về hưu.
Đối với doanh nghiệp, chương trình "Hưu trí an vui" là một dạng phúc lợi hiệu quả trong việc tuyển dụng và gìn giữ nhân tài, qua đó tiết giảm được nhiều chi phí hơn so với việc tuyển dụng mới.
Đối với cá nhân, chương trình giúp họ chủ động lập kế hoạch và dự tính các khoản thu nhập hưu trí khi tham gia đóng góp để lúc về hưu có thể hưởng mức sống tương đối cân bằng so với trước khi nghỉ hưu.
Một đăc trưng tại tất cả các nước trên thế giới là Nhà nước luôn có sự hỗ trợ đối với các cá nhân tham gia Chương trình thông qua chính sách thuế phù hợp. Bước đầu, người lao động khi đóng góp vào chương trình được khấu trừ 1 triệu đồng mỗi tháng vào thu nhập chịu thuế và doanh nghiệp được khấu trừ 3 triệu đồng/tháng vào thuế thu nhập doanh nghiệp.
Nhận định về việc ra mắt chương trình "Hưu trí an vui", ông Trần Thanh Tân – Phó Chủ tịch Công ty DCVFM cho biết: "Việc ra đời chương trình hưu trí tự nguyện tiên phong tại Việt Nam là một trong những trọng tâm chiến lược của DCVFM nhằm giải quyết bài toán tài chính hưu trí tại Việt Nam, qua đó thể hiện sự cam kết toàn diện của chúng tôi đối với thị trường Việt Nam. Đây là sản phẩm đầu tiên của công ty Dragon Capital Việt Nam đồng thời với việc giới thiệu thương hiệu mới tới thị trường sau giai đoạn hoạt động 17 năm dưới tên VietFund Management (VFM). Chương trình được ra đời là minh chứng cho nỗ lực và quyết tâm của rất nhiều bên trong đó có Bộ Lao Động Thương Binh Xã Hội, Bộ Tài Chính và Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước. Chương trình "Hưu trí an vui" sẽ đóng góp vào việc xây dựng hệ thống an sinh xã hội tiên tiến và chia sẻ gánh nặng cho quỹ bảo hiểm xã hội để chăm lo đời sống hưu trí cho mọi người. Với sự gia tăng nhận thức về trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với việc tạo thu nhập hưu trí và sự hỗ trợ thông qua việc thay đổi chính sách thuế của Chính phủ, tôi tin tưởng chương trình "Hưu trí an vui" và các quỹ hưu trí thuộc chương trình sẽ có sự phát triển xứng đáng. Qua bước đầu triển khai, chúng tôi đã nhận được sự hào hứng và quan tâm từ nhiều doanh nghiệp lớn tại Việt Nam và chúng tôi dự kiến sẽ sớm đưa vào vận hành chính thức sản phẩm này trong thời gian ngắn sắp tới."
