Là đơn vị quan trọng trong hệ sinh thái của VPBank (VPB), sự trở lại của FE Credit (FEC) không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận ngân hàng này mà còn tác động đến toàn bộ thị trường tài chính tiêu dùng.
FE Credit từng là "ông lớn" trên thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam, kiểm soát hơn 30% thị phần nhóm công ty tài chính lớn với tốc độ tăng trưởng vượt trội. Tuy nhiên, từ năm 2021, FEC bắt đầu đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng do tác động của dịch COVID-19, suy thoái kinh tế, kiểm soát tín dụng chặt chẽ hơn từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và đặc biệt là áp lực từ tỷ lệ nợ xấu gia tăng.
Theo báo cáo của Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS), dư nợ của FEC giảm từ đỉnh hơn 75.000 tỷ đồng năm 2021 xuống mức thấp nhất vào năm 2023. Đến cuối năm 2024, dư nợ phục hồi lên 67.000 tỷ đồng, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, các khoản giải ngân mới tăng tới 42%, phản ánh nhu cầu tín dụng tiêu dùng đã có dấu hiệu hồi phục mạnh mẽ.
| Diễn biến dư nợ và tỷ lệ nợ xấu của FE Credit giai đoạn 2014 - 2024. Nguồn: SHS. |
Nhằm khôi phục hoạt động kinh doanh, FEC đã triển khai hàng loạt biện pháp tái cấu trúc. Công ty đã điều chỉnh danh mục sản phẩm, tối ưu hóa quy trình thẩm định tín dụng, siết chặt kiểm soát rủi ro và cải thiện hiệu quả thu hồi nợ. Nhờ đó, tỷ lệ nợ xấu giảm từ 20% năm 2023 xuống còn 15,3% vào cuối năm 2024, tương đương khoảng 10.300 tỷ đồng. Đồng thời, khoảng 70% danh mục cho vay đã được tái cơ cấu, giúp cải thiện chất lượng tài sản và giảm áp lực trích lập dự phòng.
Động lực tăng trưởng của FEC trong năm 2025
Theo SHS, tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2025 được dự báo đạt 8%, cao hơn mức trung bình giai đoạn 2020-2024. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tín dụng tiêu dùng khi thu nhập và sức mua của người dân tăng lên. Đồng thời, chính sách tiền tệ và tài khóa tiếp tục mở rộng sẽ hỗ trợ mạnh mẽ cho nhu cầu vay tiêu dùng, giúp FEC có cơ hội mở rộng dư nợ tín dụng.
Lãi suất cho vay tiêu dùng của FEC đã được điều chỉnh linh hoạt hơn. Việc hạ lãi suất giúp FEC tiếp cận tốt hơn với các nhóm khách hàng có hồ sơ tín dụng tốt, giảm thiểu rủi ro nợ xấu trong dài hạn.
Ngoài ra, FEC đang đẩy mạnh hợp tác với các nhà bán lẻ lớn để mở rộng tệp khách hàng. Công ty tập trung phát triển các sản phẩm vay mua điện thoại, xe máy và thiết bị gia dụng, dự kiến sẽ chiếm hơn 70% danh mục cho vay vào năm 2025. Điều này giúp FEC giảm sự phụ thuộc vào các khoản vay tiền mặt truyền thống, vốn có rủi ro cao hơn.
Bên cạnh đó, công nghệ tài chính (fintech) và trí tuệ nhân tạo (AI) cũng là động lực quan trọng trong quá trình phục hồi của FEC. Công ty đã đầu tư mạnh vào hệ thống ứng dụng công nghệ hỗ trợ thu hồi nợ và kiểm soát rủi ro.
Trong quý IV/2024, FEC ghi nhận lợi nhuận trước thuế đạt 949 tỷ đồng, cao hơn 25 lần so với cùng kỳ năm 2023. Phần lớn lợi nhuận này đến từ khoản thu hồi nợ xấu đã xóa, đạt 1.576 tỷ đồng.
| Kết quả kinh doanh của FE Credit theo quý năm 2024. Nguồn: SHS. |
Tác động đến VPBank và triển vọng dài hạn
Sự phục hồi của FEC đóng vai trò quan trọng trong chiến lược tăng trưởng của VPBank. Theo SHS, lợi nhuận trước thuế của VPB trong năm 2025 dự kiến đạt 23.671 tỷ đồng, tăng 18,3% so với năm trước. Trong đó, FEC, cùng với VPBankS và OPES, sẽ đóng góp đáng kể vào kết quả kinh doanh chung của ngân hàng.
Định giá cổ phiếu VPB cũng đang ở mức hấp dẫn. Hiện tại, VPB giao dịch với PB forward (P/B fw) là 0,9x, thấp hơn mức trung bình ngành là 1,32x. Với mức giá mục tiêu 23.500 đồng/cổ phiếu do SHS đưa ra, cổ phiếu VPB có tiềm năng tăng trưởng khoảng 20% so với giá đóng cửa ngày 24/02/2025.
Một yếu tố quan trọng khác là chất lượng tài sản của VPBank. Theo SHS, tỷ lệ nợ xấu của VPBank cuối năm 2024 giảm xuống 4,2%, từ mức 5,02% năm 2023. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát tốt rủi ro từ FEC, tỷ lệ nợ xấu có thể tăng lên 4,5% vào năm 2025.
FE Credit đang cho thấy những tín hiệu phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên, để đảm bảo sự phục hồi bền vững, FEC cần tiếp tục tối ưu hóa mô hình kinh doanh, kiểm soát rủi ro tín dụng và đa dạng hóa danh mục sản phẩm.
Với VPBank, sự hồi phục của FEC không chỉ đóng góp vào tăng trưởng lợi nhuận mà còn giúp củng cố chiến lược mở rộng thị phần trong mảng tài chính tiêu dùng. Nếu duy trì được đà tăng trưởng này, FEC có thể tiếp tục là "át chủ bài" giúp VPBank đạt được những mục tiêu tham vọng trong tương lai.
>> MCredit - công ty tài chính tiêu dùng của MBB: Lãi bốc hơi 87%, nợ phải trả vượt 24.800 tỷ
