Đây là nhận định của ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp Hội Bất động sản TP HCM (HoREA) về tác động cũng như hệ lụy sau các cuộc đấu giá đất tại Thủ Thiêm đến thị trường.
- 26-02-2022
- 18-01-2022
- 12-01-2022Đấu giá đất Thủ Thiêm: Tại sao những người tham gia đã nỗ lực để trả một mức giá cao, cuối cùng họ buộc phải bỏ cọc?
"Té nước theo mưa" sau đấu giá đất Thủ Thiêm
Liên quan đến các cuộc đấu giá đất tại Thủ Thiêm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp Hội Bất động sản TP HCM (HoREA), cho biết sau khi Công ty TNHH Đầu tư bất động sản Ngôi Sao Việt và Công ty TNHH Đầu tư phát triển và thương mại Bình Minh xin chấm dứt Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá lô đất 3.9 và lô đất 3.12 (chiếm đến 79,06% tổng giá trúng đấu giá), UBND TP HCM đã quyết định hủy bỏ kết quả đấu giá hai lô đất.
Cho đến nay, chưa có thông tin về việc hai đơn vị trúng đấu giá còn lại gồm CTCP Dream Republic và CTCP Sheen Mega nộp tiền trúng đấu giá vào ngân sách nhà nước theo Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá, tức phải thanh toán 50% giá trúng đấu giá trong thời hạn 30 ngày và phải thanh toán 50% giá trúng đấu giá còn lại trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày có Thông báo của Cục Thuế.
Cũng theo ông Châu, "ngay sau các cuộc đấu giá đất hoàn tất đã xuất hiện các hành vi lợi dụng giá trúng đấu giá ảo để "té nước theo mưa" như thổi giá, đẩy giá đất, giá nhà tại nhiều địa phương; nâng giá trị trái phiếu, cổ phiếu; đánh vống giá trị tài sản bảo đảm của các khoản vay tín dụng; làm sạch bảng cân đối tài chính của doanh nghiệp nhằm mục đích trục lợi.
Trên thực tế hiện nay, giá nhà đất tại nhiều khu vực ở TP Thủ Đức đã bị đẩy lên mức giá rất cao, ví dụ như một dự án nhà ở tại TP Thủ Đức (quận 2 cũ) đang chào bán nhà phố có diện tích đất khoảng 95 m2 gồm một trệt và 4 lầu với giá bán lên đến khoảng 38,1 tỷ đồng, trong đó đơn giá đất có thể lên đến khoảng 350 triệu đồng/m2, ông Châu ví dụ.
Chủ tịch HoREA đánh giá, "không chỉ có doanh nghiệp đặt giá cao để trúng đấu giá đất rồi bỏ cọc để trục lợi mà nhiều doanh nghiệp khác cũng tìm cách tối đa hóa lợi nhuận sau các cuộc đấu giá trên đây.
Trước những dấu hiệu bất thường của các cuộc đấu giá đất tại một số địa phương, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 1767/CĐ-CP ngày 21/12/2021 chỉ đạo và các cơ quan nhà nước cũng vào cuộc để ngăn chặn hậu quả tiêu cực có thể xảy ra từ các cuộc đấu giá đất. Tuy nhiên, thị trường bất động sản vẫn đang trong tình trạng có dấu hiệu bị đầu cơ, giá đất, giá nhà, giá căn hộ đang bị đẩy lên rất cao".
Theo HoREA, giá nhà đất tại nhiều khu vực tại TP Thủ Đức đã bị đẩy lên mức giá rất cao sau đấu giá đất Thủ Thiêm. (Ảnh minh họa: Trường Nguyên).
Bổ sung thêm một số quy định để giải quyết bất cập trong đấu giá đất
Theo đánh giá của Chủ tịch HoREA, đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất dần trở thành các phương thức chủ yếu để lựa chọn nhà đầu tư và xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, công bằng, cạnh tranh lành mạnh. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều bất cập trong quy định pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất.
Trong đó, quy trình đánh giá năng lực nhà đầu tư tham gia đấu giá còn lỏng lẻo. Luật Đấu giá 2016 chưa quy định cụ thể về điều kiện "có năng lực tài chính", hoặc điều kiện "không vi phạm pháp luật về đất đai" của nhà đầu tư tham gia đấu giá quyền sử dụng đất. Ngoài ra, còn bất cập của các phương pháp định giá đất để xác định giá đất cụ thể làm giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất.
Đặc biệt, Luật Đấu giá 2016 chưa quy định cụ thể việc xử lý vi phạm trong trường hợp người tham gia đấu giá (doanh nghiệp) đặt giá cao để trúng đấu giá đất rồi bỏ cọc như đã xảy ra vừa qua.
Theo đó, Chủ tịch HoREA đề nghị cần bổ sung quy định xử phạt nghiêm khắc trường hợp người tham gia đấu giá đặt giá cao để trúng đấu giá đất rồi bỏ cọc, có thể mức nộp phạt khoảng 10% giá trúng đấu giá.
Bên cạnh đó, rất cần thiết và cấp bách phải sớm xây dựng hoàn thiện các quy định pháp luật về đấu giá tài sản, trong đó có đấu giá quyền sử dụng đất; pháp luật về đấu thầu trong đó có đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư.
Đối với trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất nhằm mục đích thực hiện dự án đầu tư kinh doanh bất động sản, nhà ở, khu đô thị, Chủ tịch HoREA đề nghị áp dụng hình thức đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá hoặc hình thức đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp.
Theo thống kê của HoREA từ năm 2011 đến tháng 3/2017 (thời điểm tạm dừng thực hiện các thủ tục bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Công văn số 342/TTg- V.I ngày 7/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ), Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản TP HCM đã tổ chức 215 cuộc đấu giá, với tổng giá khởi điểm là 3.211,8 tỷ đồng; tổng giá trị giá trúng đấu giá là 4.467,9 tỷ đồng, gấp 1,39 lần so với giá khởi điểm.
Riêng cuộc đấu giá mặt bằng 23 Lê Duẩn, quận 1 với giá khởi điểm 550 tỷ đồng có 13 nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham gia đấu giá và phải qua 16 vòng đấu thì mới xác định giá trúng đấu giá 1.430 tỷ đồng, gấp 2,6 lần so với giá khởi điểm.
Cuối năm 2017, Trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản TP HCM tiếp tục tổ chức đấu giá 19 lô đất (gồm 584 nền đất) với giá khởi điểm 1.351,3 tỷ đồng, giá trúng đấu giá là 2.062,5 tỷ đồng, gấp 1,52 lần so với giá khởi điểm.
"Việc thực hiện đấu giá tài sản, trong đó có đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư kinh doanh bất động sản, nhà ở, khu đô thị theo hình thức đấu giá công khai, đấu thầu rộng rãi" để lựa chọn nhà đầu tư có năng lực là phương thức đúng đắn và hiệu quả, giúp xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, công bằng, cạnh tranh lành mạnh, đảm bảo việc bán tài sản công là quyền sử dụng đất theo giá thị trường, đạt hiệu quả cao, bổ sung thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước", Chủ tịch HoREA nhận định.
