Nếu chỉ tập trung vào năm 2025 như một giai đoạn cuối chu kỳ, chúng ta sẽ bỏ lỡ bức tranh tổng thể về tăng trưởng kinh tế trong những năm tiếp theo.
"Mục tiêu tăng trưởng GDP 8% vào năm 2025 không chỉ là một con số mà cần được nhìn nhận trong bối cảnh dài hạn. Nếu chỉ tập trung vào năm 2025 như một giai đoạn cuối chu kỳ, chúng ta sẽ bỏ lỡ bức tranh tổng thể về tăng trưởng kinh tế trong những năm tiếp theo".
Đây là chia sẻ của ông Nguyễn Minh Tuấn - Tổng Giám đốc AFA Capital tại buổi tọa đàm “Bứt phá tăng trưởng 2025, động lực từ đâu?” diễn ra vào chiều ngày 12/3 tại Hà Nội do Hiệp hội Học sinh Hà Nội - Amsterdam (H-A-O) phối hợp cùng Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức.
Nhìn lại quá trình điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng, từ mức dự kiến 7-8% lên 8%, có thể coi đây là bước đệm để hướng đến tăng trưởng hai con số trong tương lai. Câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào để đạt được tốc độ tăng trưởng hai con số trong dài hạn?
| Tọa đàm “Bứt phá tăng trưởng 2025, động lực từ đâu?” diễn ra vào chiều ngày 12/3 tại Hà Nội |
Chia sẻ tại tọa đàm, ông Tuấn cho biết, theo các mô hình kinh tế, đặc biệt là mô hình Solow, tăng trưởng kinh tế bền vững được quyết định bởi ba yếu tố chính: Tổng yếu tố năng suất (TFP); Vốn đầu tư (K) và Lao động (L).
Vậy, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng nhờ yếu tố nào? Dữ liệu dài hạn cho thấy, vốn đầu tư và tổng năng suất nhân tố (TFP) là hai thành phần quan trọng nhất đóng góp vào tăng trưởng GDP. Nếu muốn duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, Việt Nam cần tập trung vào những yếu tố này.
Vốn đầu tư - Động lực quan trọng nhất
Theo ông Tuấn, động lực giúp Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng là đảm bảo nguồn vốn đầu tư dồi dào, bao gồm ngân sách nhà nước, khu vực tư nhân và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
Phân tích cho thấy, khu vực kinh tế ngoài nhà nước (kinh tế tư nhân), đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng vốn. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng vốn đầu tư tư nhân gần đây có dấu hiệu chững lại. Năm 2024, mức tăng trưởng vốn tư nhân chỉ đạt 6,85%, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 17,08% của giai đoạn 2015-2023.
Để đạt mức tăng trưởng dài hạn hai con số, cần có sự thúc đẩy mạnh mẽ hơn từ khu vực tư nhân. Do đó, các chính sách kinh tế phải hướng đến việc cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân phát triển.
Nâng cao chất lượng lao động
Trong khu vực Đông Nam Á, năng suất lao động của Việt Nam vẫn còn khoảng cách so với các nước trong khu vực. Hiện tại, thu nhập bình quân theo giờ của lao động Việt Nam chỉ khoảng 6,4 USD, trong khi phần lớn lực lượng lao động vẫn là lao động phổ thông, chưa qua đào tạo bài bản.
| Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Tuấn chia sẻ tại hội thảo |
Để nâng cao năng suất lao động, Việt Nam cần đẩy mạnh các chương trình đào tạo nghề, nâng cao trình độ chuyên môn của người lao động và khuyến khích doanh nghiệp tham gia đào tạo nội bộ. Bên cạnh đó, việc thu hút nhân tài quốc tế và tạo môi trường làm việc hấp dẫn để giữ chân lao động có tay nghề cao cũng là những yếu tố quan trọng.
Tổng yếu tố năng suất (TFP)
Tổng yếu tố năng suất (TFP) đo lường mức độ hiệu quả trong việc sử dụng các nguồn lực như lao động, vốn và công nghệ để tạo ra tăng trưởng kinh tế. TFP được xem là một trong những chỉ số quan trọng quyết định năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam trong dài hạn.
Trong thời gian qua, đóng góp của TFP vào tăng trưởng GDP luôn có xu hướng tăng. Theo nghị quyết 57, mục tiêu nâng tỷ lệ đóng góp của TFP từ 44,8% lên 55% là một bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Yếu tố TFP chịu ảnh hưởng lớn từ đổi mới công nghệ, cải cách thể chế và nâng cao hiệu quả quản trị. Do đó, cần tiếp tục cải cách môi trường kinh doanh, đẩy mạnh chuyển đổi số, cũng như tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới.
Ông Nguyễn Minh Tuấn cho biết: "Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh, khuyến khích đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm nâng cao hiệu suất lao động cũng như năng lực cạnh tranh quốc gia. Các biện pháp quan trọng bao gồm tăng cường đầu tư vào chuyển đổi số, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo (AI), giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất và giảm chi phí sản xuất".
Thách thức và giải pháp cho năm 2025
Mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025 đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt trong bối cảnh biến động kinh tế toàn cầu và khả năng kiểm soát các yếu tố nội tại. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần tập trung vào những giải pháp trọng tâm sau.
Đẩy mạnh đầu tư công: Tận dụng dư địa tài khóa để thúc đẩy các dự án hạ tầng trọng điểm, tạo động lực lan tỏa cho nền kinh tế.
Cải thiện môi trường kinh doanh: Thực hiện cải cách thể chế, giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp tư nhân.
Ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo: Khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng công nghệ vào sản xuất, cải thiện năng suất lao động.
Phát triển thị trường vốn: Thúc đẩy thị trường tài chính, giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn với chi phí hợp lý.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh thị trường quốc tế có nhiều biến động khó lường, chiến lược tăng trưởng năm 2025 cũng cần có sự linh hoạt, tập trung vào thị trường nội địa để đảm bảo ổn định.
Nhìn chung, năm 2025 không chỉ là một mục tiêu tăng trưởng đơn lẻ, mà là bước chuẩn bị quan trọng cho một giai đoạn phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai. Nếu tận dụng tốt các yếu tố vốn, lao động, công nghệ và cải cách thể chế, Việt Nam hoàn toàn có thể hướng đến tốc độ tăng trưởng cao và bền vững.
>> Lộ trình bỏ room tín dụng: Ngân hàng Nhà nước sẽ kiểm soát thị trường bằng cách nào?
