Phát biểu bên lề cuộc họp thường niên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) với Ngân hàng Thế giới (WB) tại Washington trong tuần qua, các quan chức đã bày tỏ sự nhẹ nhõm trước những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế toàn cầu đang trên đà hạ cánh mềm, tránh được suy thoái sau đợt lạm phát tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ.
Tuy nhiên, các quan chức cũng cảnh báo rằng những rủi ro chính trị gia tăng ở Mỹ và những nơi khác đang đe dọa triển vọng này.
"Bất kỳ nỗ lực mới nào nhằm đảo ngược toàn cầu hóa và rút lui vào chủ nghĩa bảo hộ đều đáng báo động… Điều này có thể làm tăng giá cả, gia tăng tình trạng thất nghiệp và kìm hãm tăng trưởng”, Agustín Carstens, Tổng giám đốc Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cho biết.
Klaas Knot, Giám đốc Ngân hàng Trung ương Hà Lan và là Chủ tịch của Hội đồng Ổn định Tài chính cho biết, ông nhận thấy "một số rủi ro về việc điều chỉnh giá" ở một số thị trường nhất định do "sự tương phản" giữa rủi ro địa chính trị gia tăng và định giá hiện tại.
Một số nhà hoạch định chính sách lo ngại rằng trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ được thể hiện bởi các thể chế Bretton Woods — năm nay đánh dấu kỷ niệm 80 năm thành lập — có nguy cơ bị đảo lộn.
Với hai ứng cử viên tổng thống Mỹ Donald Trump và Kamala Harris đang bám đuổi sát nút trong các cuộc thăm dò, nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể sẽ trải qua một sự thay đổi lớn về chính sách vào năm tới.
IMF đã cố gắng định lượng thiệt hại mà một cuộc chiến thương mại trả đũa liên quan đến thuế quan do Mỹ, châu Âu và Trung Quốc áp đặt sẽ gây ra.
IMF ước tính rằng nền kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng 3,2% trong năm nay và năm tới, nhưng các khoản thuế quan, giảm thuế, ít di cư hơn và chi phí vay cao hơn có thể ảnh hưởng đến 0,8% GDP vào năm 2025 và thêm 1,3% GDP vào năm 2026.
Các nhà kinh tế tại Morgan Stanley dự kiến kế hoạch thuế quan của chính quyền Trump sẽ kéo giảm 1,4% tăng trưởng GDP thực tế trong khi tăng giá tiêu dùng 0,9% của nền kinh tế Mỹ.
Sự lo lắng gia tăng về triển vọng đã xuất hiện mặc dù có sự lạc quan rộng rãi hơn tại các cuộc họp thường niên về thành công toàn cầu trong việc đánh bại lạm phát sau cú sốc tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ.
Áp lực giá cả dường như đã gần như bị chế ngự. Các ngân hàng trung ương hiện đang tham gia vào giai đoạn đầu của chu kỳ nới lỏng, tranh luận về việc hạ lãi suất nhanh như thế nào để không còn kìm hãm tăng trưởng.
“Bí quyết bây giờ là hoàn thành công việc về lạm phát mà không gây tổn hại không cần thiết đến thị trường việc làm….Thành công trên mặt trận đó là rất quan trọng vào thời điểm nền kinh tế toàn cầu có nguy cơ bị kẹt trên con đường tăng trưởng thấp, nợ cao”, Kristalina Georgieva, người đứng đầu IMF cho biết.
Theo ước tính của IMF, nợ công toàn cầu dự kiến sẽ vượt quá 100.000 tỷ USD vào cuối năm nay, với nợ dự kiến sẽ đạt tới 100% GDP toàn cầu vào cuối thập kỷ này.
Một số người tham dự lo ngại rằng thị trường tài chính vẫn chưa nhận ra tác động của mức nợ khổng lồ mà các quan chức trên khắp các nền kinh tế tiên tiến và mới nổi phải đối mặt.
Ngay cả thị trường trái phiếu Kho bạc Mỹ — thị trường trái phiếu lớn nhất và quan trọng nhất — cũng có thể dễ bị biến động nếu mức nợ tiếp tục tăng, bên cạnh đó là sự suy yếu trong nhu cầu trú ẩn an toàn mạnh mẽ từ lâu của các nhà đầu tư nước ngoài.
Nhưng rủi ro là các mối quan hệ lâu dài có thể xấu đi cũng là một trong những mối lo ngại của các nhà hoạch định chính sách.
"Đây là một thách thức đối với châu Âu vì chúng tôi rất thâm dụng thương mại. Nó cũng có thể là một rủi ro đối với Mỹ vì bất kỳ khó khăn thương mại nào chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến giá mà người tiêu dùng Mỹ phải trả cho hàng hóa của họ", Paschal Donohoe, Chủ tịch của Eurogroup cho biết.
"Nó có khả năng gây ra sự bất ổn đáng kể và bằng cách tạo ra sự bất ổn đó để làm giảm khả năng đảm bảo hạ cánh mềm mà tất cả chúng ta đã nỗ lực rất nhiều", ông cho biết thêm.
