Châu Âu đau đầu trước nguy cơ chiến tranh thương mại với Mỹ

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), bà Ursula von der Leyen (phải) cùng Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa (giữa) và ông Donald Tusk, Thủ tướng Ba Lan - quốc gia Chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu - trong cuộc họp báo tại Hội nghị thượng đỉnh không chính thức của EU ở Brussels, Bỉ ngày 3/2/2025. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Theo Politico, cuộc chiến thương mại toàn cầu do Tổng thống Mỹ Donald Trump phát động đã khiến châu Âu trở thành mục tiêu tiếp theo. Sau khi áp thuế bổ sung 10% đối với Trung Quốc, Tổng thống Trump đã chỉ trích Liên minh châu Âu (EU) về thương mại và cho biết "chắc chắn" sẽ áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ khối này.

Những lời cảnh báo của ông Trump đã khiến châu Âu phải vội vã tìm kiếm phản ứng. Trong khi Ủy ban châu Âu tuyên bố sẽ trả đũa "cứng rắn", một số nhà lãnh đạo châu Âu đã cố gắng đưa ra giọng điệu hòa giải, với việc Thủ tướng Đức Olaf Scholz tuyên bố "dang rộng vòng tay" để giải quyết các tranh chấp còn tồn đọng.

Ngày 10/2, Ủy ban châu Âu cho biết sẽ đưa ra phản ứng để bảo vệ lợi ích của EU sau thông báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc áp thuế kim loại sắp tới. Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu khẳng định sẽ không phản ứng cho đến khi có lời giải thích rõ ràng từ phía Mỹ về các biện pháp này.

Cuộc chiến thương mại tiềm tàng là một vấn đề đau đầu đối với EU: Khối này là nới xuất khẩu lớn sang Mỹ và thuế quan sẽ giáng một đòn đáng kể vào các công ty và người tiêu dùng châu Âu. Cuộc chiến thương mại như vậy có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cả EU và Mỹ. Tuy nhiên, một số ngành và quốc gia sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn những ngành và quốc gia khác.

Mỹ là đối tác thương mại hàng đầu của EU, với tổng giá trị thương mại hàng hóa và dịch vụ vượt quá 1,5 nghìn tỷ euro vào năm 2023. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã nhiều lần nhắm vào các hoạt động thương mại bị cáo buộc là "không công bằng" của EU, đổ lỗi cho họ về khoản thâm hụt lớn của Mỹ với khối này.

Nếu Tổng thống Trump áp dụng thuế quan toàn diện đối với tất cả hàng nhập khẩu từ EU, các nhà sản xuất ô tô, máy móc và công ty dược phẩm sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất. EU đã xuất khẩu hơn 90 tỷ euro giá trị xe sang Mỹ vào năm 2023, và thuế quan có thể giáng một đòn chí mạng vào các nhà sản xuất ô tô châu Âu.

Chỉ riêng Đức, Italy và Ireland đã chiếm hơn 50% kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ vào năm 2023. Những quốc gia này sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi cuộc chiến thương mại.

EU có thể làm gì?

Là một phần trong kế hoạch loại bỏ dần việc nhập khẩu năng lượng từ Nga, EU ngày càng phụ thuộc vào Mỹ, hiện là đối tác khí đốt lớn thứ hai của khối và là nhà cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng lớn nhất. Ủy ban châu Âu sẽ phải lựa chọn giữa việc nhắm vào các lĩnh vực dễ bị tổn thương của Mỹ nhưng cũng là nơi bảo vệ nguồn cung cấp năng lượng của khối.

Do đó, các lựa chọn của EU rất hạn chế và không hấp dẫn. Các nước EU có thể lựa chọn "đình chiến", đề nghị mua thêm khí đốt tự nhiên hóa lỏng của Mỹ và tăng chi tiêu quốc phòng. Ngoài ra, EU có thể trả đũa bằng cách áp dụng thuế quan của riêng mình, giống như đã làm trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng EU có thể tự gây tổn hại cho chính mình trong quá trình này. Do đó, EU cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định.

Dù chuyện gì xảy ra tiếp theo, Tổng thống Trump vẫn kiên quyết tiến hành một cuộc chiến mà ông tin rằng mình có thể chiến thắng - và châu Âu dường như không chuẩn bị đầy đủ để ngăn chặn điều đó.

Tóm lại, cuộc chiến thương mại xuyên Đại Tây Dương có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cả EU và Mỹ. Các ngành và quốc gia sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất cần phải chuẩn bị cho những thay đổi sắp tới. EU cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định và tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu tác động của cuộc chiến thương mại.