Nhận thấy sự ảm đạm của nền kinh tế và thị trường chứng khoán Trung Quốc, Dylan Run, một giám đốc công ty tài chính ở Thượng Hải, đã chuyển sang chơi tiền ảo vào đầu năm 2023.
Hoạt động giao dịch và đào tiền ảo đã bị cấm ở Trung Quốc từ năm 2021. Thế là anh Run dùng thẻ ngân hàng do các ngân hàng thương mại nhỏ ở vùng nông thôn phát hành để mua tiền ảo. Mỗi lần, anh chỉ được giao dịch tối đa 50,000 Nhân dân tệ (6,978 USD) để tránh bị giám sát.
“Bitcoin là kênh trú ẩn an toàn, giống như vàng vậy”, Run chia sẻ. Hiện anh đang sở hữu lượng tiền ảo trị giá 1 triệu Nhân dân tệ, chiếm một nửa trong danh mục đầu tư. Trong khi đó, tỷ trọng dành cho cổ phiếu Trung Quốc là 40%.
Các khoản đầu tư tiền ảo của anh đang lãi 45%, trong khi thị trường chứng khoán Trung Quốc đã giảm 3 năm liên tiếp.
Cũng như Run, ngày càng nhiều nhà đầu tư Trung Quốc sử dụng các cách khác nhau để sở hữu Bitcoin và các đồng tiền ảo khác. Họ tin rằng đây là kênh an toàn hơn chứng khoán hay bất động sản Trung Quốc.
Giao dịch tiền ảo tại Trung Quốc đang nằm trong vùng xám. Dù Trung Quốc cấm tiền ảo và thực hiện nhiều biện pháp kiểm soát vốn xuyên biên giới, nhưng người dân nước này vẫn có thể giao dịch các đồng tiền ảo, như Bitcoin, trên các sàn giao dịch như OKX và Binance, hoặc thông qua các kênh giao dịch OTC.
Các nhà đầu tư tại Trung Quốc cũng có thể mở các tài khoản ngân hàng nước ngoài để mua tiền ảo.
Sau khi Hồng Kông cho phép giao dịch tiền ảo trong năm 2023, người dân Trung Quốc đã chuyển tiền sang Hồng Kông để mua tiền ảo. Theo quy định, người dân Trung Quốc chỉ được phép mua ngoại hối tối đa 50,000 USD, nhưng lượng tiền này chỉ có thể sử dụng cho các mục đích như du lịch nước ngoài hay gáo dục nước ngoài.
Sự trì trệ của kinh tế Trung Quốc khiến “các khoản đầu tư ở đây trở nên cực kỳ rủi ro, không chắc chắn và dễ gây thất vọng. Vì vậy, nhiều người chuyển sang phân bổ tiền cho tài sản ở nước ngoài”, giám đốc cấp cao tại một sàn tiền ảo ở Hồng Kông chia sẻ.
Bitcoin và tài sản ảo đã thu hút rất nhiều nhà đầu tư Trung Quốc. Ông cho biết: “Gần như mỗi ngày, chúng tôi đều thấy nhà đầu tư Trung Quốc đại lục tham gia thị trường tiền ảo”.
Khi binh đoàn nhỏ lẻ đổ xô vào thị trường tiền ảo, các công ty môi giới và các định chế tài chính khác của Trung Quốc cũng nối gót theo sau. Vì không tìm thấy cơ hội tăng trưởng ở quê nhà, nhiều bên đã tìm cách mở mảng kinh doanh liên quan tới tiền ảo ở Hồng Kông.
“Là công ty môi giới Trung Quốc, bạn có thể phải đối mặt với cảnh ảm đạm của thị trường chứng khoán, nhu cầu IPO yếu ớt, trong khi các mảng khác cũng thu hẹp. Bạn cần một câu chuyện tăng trưởng để kể với các cổ đông và HĐQT”, vị giám đốc của sàn tiền ảo chia sẻ.
Các chi nhánh Hồng Kông của of Bank of China, China Asset Management (ChinaAMC) và Harvest Fund Management đều đang cân nhắc các mảng kinh doanh tiền ảo.
Thông qua trao đổi với các sàn giao dịch tiền ảo và phỏng vấn các nhà đầu tư nhỏ lẻ, Reuters biết rằng việc mua/bán Bitcoin không hề khó ở Trung Quốc đại lục.
Các sàn giao dịch tiền ảo như OKX và Binance vẫn cung cấp dịch vụ giao dịch tiền ảo cho các nhà đầu tư Trung Quốc và hướng dẫn họ sử dụng các nền tảng fintech như Alipay của Ant Group và WeChat Pay của Tencent để chuyển tiền Nhân dân tệ sang các đồng stablecoin để giao dịch tiền ảo.
Công ty dữ liệu tiền ảo Chainalysis cho biết các hoạt động liên quan tới tiền ảo đã tăng mạnh ở Trung Quốc. Xét về khối lượng giao dịch P2P trên toàn cầu, Trung Quốc đã vọt lên vị trí 13 trong năm 2023, từ vị trí 144 trong năm 2022.
Dù bị cấm, nhưng thị trường tiền ảo Trung Quốc vẫn ghi nhận khối lượng giao dịch lên tới 86.4 tỷ USD trong giai đoạn tháng 7/2022-6/2023. Con số này còn cao hơn cả mức 64 tỷ USD của Hồng Kông, theo Chainalysis.
Phần lớn giao dịch tiền ảo của Trung Quốc “diễn ra thông qua kênh OTC hoặc thông qua các kênh không chính thức như doanh nghiệp giao dịch P2P”, Chainalysis cho biết trong báo cáo.
Các cửa hàng giao dịch tiền ảo thường nằm ở các con đường mua sắm và kinh doanh sầm uất. Tại Crypto HK, một cửa hàng giao dịch tiền ảo phổ biến ở phố Admiralty (Hồng Kông), khách hàng có thể mua tiền ảo với giá trị tối thiểu 500 HKD (64 USD) và không phải cung cấp giấy tờ nhận dạng nào.
Michael Wang, một môi giới tiền ảo, cho biết khối lượng giao dịch hàng ngày ở mức vài triệu Nhân dân tệ hoặc thậm chí vài chục triệu Nhân dân tệ.
Chuyên viên phân tích cổ phiếu Charlie Wong (35 tuổi) đã mua Bitcoin thông qua Hashkey Exchange, một sàn hợp pháp ở Hồng Kông.
“Tìm đỏ mắt vẫn không thấy cơ hội nào trong các lĩnh vực truyền thống. Thị trường chứng khoán và các tài sản khác của Trung Quốc có thành quả rất ảm đạm. Nền kinh tế đang trải qua giai đoạn chuyển giao quan trọng”, anh nói.
Tại Trung Quốc, cuộc khủng hoảng bất động sản vài năm qua đã kéo giảm giá nhà – vốn là tài sản chính của các hộ gia đình. Thị trường chứng khoán còn diễn biến tệ hơn thế, với CSI 300 giảm một nửa so với đầu năm 2021.
Trong khi đó, Bitcoin đã nhảy vọt 50% kể từ giữa tháng 10/2023.
