Vào thời kỳ đỉnh cao của thị trường bò năm 2022, hệ sinh thái Terra bùng nổ về dự án tiềm năng và đổi mới. Token gốc của blockchain Terra đã lọt vào top 10 tiền điện tử hàng đầu theo tổng vốn hóa thị trường. Các giao thức đổ xô xây dựng phiên bản tiếp theo trong một siêu chu kỳ mà dường như sẽ không bao giờ kết thúc.
Terraform Labs xây dựng Terra trong bối cảnh thị trường tiền điện tử sụp đổ vào năm 2018 và xây dựng cơ đồ từ thị trường gấu. Sự hấp dẫn và hào quang của hệ sinh thái Terra được tạo ra từ việc họ cung cấp lợi tức tốt nhất trong lĩnh vực tài chính phi tập trung, lên tới 20% cho stablecoin UST thông qua Anchor Protocol.
Tính đến tháng 3/2022, Terra có tổng cộng 73 dự án được xây dựng trong hệ sinh thái. Tham vọng của team là thực hiện thêm ít nhất 87 dự án vào cuối năm. Vào thời điểm đó, Terra dần trở thành đối thủ nặng ký với BNB Chain, Solana, Cardano, Avalanche và các cơ sở hạ tầng blockchain layer 1 khác với tham vọng giành thị phần từ “anh lớn” Ethereum.
Là một blockchain được xây dựng trên Cosmos Network, Terra có thể mở rộng quy mô và tương tác với các blockchain khác thông qua Interblockchain Communication Protocol (IBC). Sự cường điệu từ thị trường tăng giá đã thu hút thanh khoản và Terra được hưởng lợi từ nhu cầu tìm kiếm cơ hội mới trên thị trường từ người dùng.
Terra đạt hơn 90% tổng giá trị bị khóa (TVL) của tất cả blockchain Cosmos với tài sản trị giá hơn 21 tỷ đô la vào tháng 5/2022.
Cùng tháng 5 đó, tai họa thảm khốc ập đến với Terra mà có lẽ những người tham gia lĩnh vực tiền điện tử sẽ không bao giờ quên được. Token gốc LUNA đã không thể duy trì chốt của stablecoin thuật toán UST như dự tính ban đầu của team. Hàng tỷ đô la bị xóa sổ khỏi thị trường chỉ trong vài ngày và hệ sinh thái phát triển rực rỡ mà Terra xây dựng bị bỏ rơi.
Cộng đồng đã nhanh chóng hành động. Mặc dù không có nỗ lực nào để hồi sinh token Terra và cơ chế chốt thất bại của stablecoin, nhưng team đã tạo ra một mạng mới với nỗ lực bù đắp cho những người bị thiệt hại. Điều này là một cử chỉ biểu tượng cho thấy cộng đồng có thể kiên cường như thế nào trong Web3.
Hiện tại có 3 token giao dịch khác nhau cần tính đến trên thị trường: token của mạng mới Terra (LUNA), token của mạng cũ được đổi tên thành Luna Classic (LUNC) và stablecoin thuật toán UST được đổi tên thành TerraUSD Classic (USTC).
Vào thời điểm viết bài, LUNC có giá trị vốn hóa thị trường là 1,8 tỷ đô la, trong khi LUNA chỉ có hơn 382 triệu đô la. USTC thất bại có vốn hóa 349 triệu đô la.
Tài năng đã đi về đâu sau khi Terra sụp đổ?
Mọi chuyện xảy ra quá đột ngột và không kịp trở tay, nên những dự án đã chọn xây dựng trên Terra phải đối mặt với quyết định khó khăn mà cho đến nay chưa từng có ở quy mô hoặc mức độ nghiêm trọng như vậy.
Terra 2.0 đã được đưa ra để bù đắp cho các dự án bằng cách cung cấp thanh khoản cần thiết đến những người bị ảnh hưởng. Các khoản hỗ trợ được phân phối vào ngày 17/6, với một nửa số token có sẵn vào ngày đó và phần còn lại vẫn bị khóa trong khoảng thời gian linear vesting từ 3 đến 6 tháng. Linear vesting được hiểu là tổng thời gian phân phối token thành từng đợt.
Đối với các dự án ở lại, chương trình Terra 2.0 Emergency Builder Allocation sẽ mở khóa một đợt token mới cho 35 dự án. Vào ngày 17/9, Neptune Finance sẽ nhận được số LUNA lớn nhất trị giá gần 185.000 đô la.
Ngày linear vesting cho chương trình Terra 2.0 Emergency Builder Allocation | Nguồn: Coinhall
Nhóm 15 dự án cuối cùng cho chương trình này sẽ nhận được token vào ngày 17/12. Trong đó, Astroport được mở khóa nhiều nhất với 1,25 triệu đô la LUNA và Leap Wallet nhận được số tiền nhỏ nhất trong nhóm với 235.000 đô la LUNA theo giá thị trường hiện tại.
Vì Terra được xây dựng từ bên trong Cosmos Network, nên đây là một lựa chọn di cư tự nhiên cho một số giao thức. Kiến trúc IBC cho phép các dự án ở lại hệ sinh thái này và dễ dàng chuyển sang một blockchain mới.
Tuy nhiên, không phải mọi dự án đều bị thu hút với ý tưởng của Cosmos vì các blockchain khác bắt đầu dùng chiêu trò tài trợ nhà phát triển để thu hút nhân tài và các dự án mới đến với mạng của họ.
Với Ethereum Merge cận kề, các blockchain tương thích Ethereum Virtual Machine (EVM) hoạt động tốt hơn phần còn lại.
Polygon – một sidechain Ethereum đã tiếp nhận hơn 48 dự án từ hệ sinh thái Terra thông qua quỹ Terra Developer Fund trị giá hàng triệu đô la của Polygon. Chiến lược thu hút nhân tài hiệu quả bất ngờ được đưa ra khi Terra sụp đổ vào tháng 5.
“Các dự án Terra bắt đầu di cư. Hơn 48 dự án và đang tiếp tục tăng… bao gồm OnePlanet – thị trường độc quyền của Polygon và Derby Stars! Thật tuyệt vời khi được giúp đỡ và chào đón tất cả những nhà phát triển tài giỏi đến với hệ sinh thái đang phát triển mạnh mẽ của chúng tôi!”, CEO Polygon Studios Ryan Wyatt tweet.
BNB Chain, blockchain tương thích với EVM do Binance tạo ra, cũng cam kết cung cấp đầu tư và hỗ trợ cho các dự án được coi là di cư từ hệ sinh thái Terra thông qua BNB Chain Fund. Quỹ này có 1 tỷ đô la đầu tư và tài trợ để phân phối cho các dự án đang triển khai trong hệ sinh thái BNB Chain.
Ngược lại, các mạng khác như VeChain và Kadena không thành công khi cố gắng cạnh tranh trong đợt di cư dự án này.
Xây dựng chương mới cho các dự án sống sót
Nhiều dự án tuyệt vời và những nhân tài trong hệ sinh thái thúc đẩy sự tiến bộ, có ý định tốt về những gì họ đang xây dựng trên Terra. Từ đống tro tàn, những nhân tài này sẽ tiếp tục xây dựng và tạo ra công cụ để cải thiện không gian nói chung.
Hiện có 6 dự án đang phát triển hệ sinh thái Terra mới với TVL chỉ hơn 23 triệu đô la vào thời điểm viết bài.
Bảng xếp hạng TVL của Terra 2.0 | Nguồn: DefiLlama
Chauncey St. John, nhà sáng lập Angel Protocol, nói rằng:
“Chúng tôi đã mất một lượng lớn ngân khố nhưng vẫn sống để chiến đấu vào một ngày khác và sẽ khởi chạy lại trong vài tuần tới. Angel Protocol đã học được tầm quan trọng của đa dạng hóa và chúng tôi có thể làm tốt hơn nữa với tư cách là một thực thể đa chain. Do đó, chúng tôi sẽ ra mắt trung tâm tương thích cả IBC và EVM”.
Là giao thức phái sinh staking thanh khoản hàng đầu, nổi tiếng với quyền thống trị thị trường staking thanh khoản Ethereum, Lido cũng cung cấp dịch vụ cho holder token LUNA muốn stake với họ và vẫn có thanh khoản. Sau khi Terra sụp đổ, giao thức đã quyết định ngừng hoạt động với LUNA và đưa ra quy trình ngừng cho token staking thanh khoản này. Hiện tại, Lido không có ý định hỗ trợ các token staking thanh khoản Terra 2.0.
