Bầu Hiển 'thu lưới' năm 2024: Trao tay 2 công ty cho 'ông lớn' Hàn Quốc trong thương vụ 2.900 tỷ đồng

9 năm trước, tức năm 2015, Tập đoàn T&T của ông Đỗ Quang Hiển (thường được gọi là bầu Hiển) dồn dập tham gia vào hàng loạt thương vụ mua cổ phần các doanh nghiệp Nhà nước.

T&T liên tục rót vốn vào các đợt IPO tại Cảng Quảng Ninh, Vegetexco, Bệnh viện Giao thông Vận tải, Unimex Hà Nội… và trở thành tập đoàn tư nhân đầu tư mạnh bậc nhất ở sân chơi này bên cạnh một số cái tên khác như Vingroup, BRG.

Riêng tại thị trường bảo hiểm, dù không trực tiếp lộ diện nhưng bầu Hiển cũng gây chú ý với thương vụ mua vốn của Tổng công ty Bảo hiểm hàng không Việt Nam (VNI). Trước đó, hệ sinh thái của T&T đã có một công ty bảo hiểm khác là Tổng công ty CP Bảo hiểm SHB-Vinacomin (BSH) thành lập từ năm 2008.

Năm 2024, 2 công ty bảo hiểm này đều được bán cho cho DB Insurance của Hàn Quốc và thu về gần 2.900 tỷ đồng.

Thương vụ với TCT Bảo hiểm Hàng không

Cuối tháng 1/2024, Công ty DB Insurance Co., Ltd hoàn tất việc mua vào 75 triệu cổ phiếu AIC của Tổng CTCP Bảo hiểm Hàng không (VNI, mã chứng khoán: AIC), tương ứng 75% vốn điều lệ và chính thức trở thành công ty mẹ của Bảo hiểm Hàng không.

Dữ liệu của giao dịch thỏa thuận này cho biết, DB Insurance đã chi hơn 1.263 tỷ đồng để mua, tương ứng hơn 16.843 đồng/cp. Cùng ngày, 3 lãnh đạo của VNI cũng bán hết 4,65 triệu cổ phiếu mà mình đang nắm giữ.

Trước đó, tại ĐHCĐ bất thường tháng 2/2023, nhóm 20 cổ đông của VNI đã ký kết hợp đồng chuyển nhượng 75 triệu cổ phiếu cho DB Insurance. Tới đầu tháng 1/2024, Bộ Tài chính chấp thuận về nguyên tắc để VNI được chuyển nhượng cổ phần theo đề nghị cho 2 công ty là Công ty DB Insurance Co., Ltd và CTCP Xuất nhập khẩu Thủ công Mỹ nghệ (Artexport) – một thành viên trong hệ sinh thái T&T.

Trước khi DB Insurance thực hiện giao dịch, Artexport đã mua vào 11,55 triệu cổ phiếu AIC, tương ứng 11,55% vốn điều lệ theo hình thức thỏa thuận trong phiên giao dịch ngày 16/1 với số tiền 173 tỷ đồng, tương đương 15.000 đồng/cp.

Trong quá khứ, VNI từng là cổ đông nắm 8,4% cổ phần tại chính Artexport.

TCT Bảo hiểm Hàng không được thành lập vào năm 2008 với vốn điều lệ ban đầu là 500 tỷ đồng. Các cổ đông sáng lập đầu tiên của doanh nghiệp này là Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (LILAMA), Tổng công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp Hà Nội (Geleximco), Công ty cổ phần Nam Việt (NAVICO) và các cổ đông khác.

Trong giai đoạn 2014 - 2016, các cổ đông sáng lập lần lượt tiến hành thoái vốn, thay vào đó, nhóm cổ đông có liên hệ với Tập đoàn T&T của bầu Hiển tiến hành mua vào lượng lớn cổ phần của VNI.

Thương vụ bán Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội

Ngay sau thương vụ mua lại VNI thì vào cuối tháng 2/2024, DB Insurance tiếp tục sở hữu 75% cổ phần của Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (BSH, mã chứng khoán BHI). Số cổ phần còn lại thuộc sở hữu của Tổng công ty Rau quả và nông sản – CTCP (Vegetexco) nắm 10,1%, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) nắm 4,29% và các cổ đông khác.

DB Insurance thực hiện bằng giao dịch thỏa thuận với giá trị hơn 1.628 tỷ đồng, tương ứng 21.708 đồng/cp. Bên chuyển nhượng gồm 2 cổ đông lớn là CTCP Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (sở hữu 9,98 triệu cổ phiếu, tương ứng 9,98% vốn điều lệ) và CTCP Đầu tư và Tư vấn tài chính quốc tế (nắm giữ 9,83 triệu cổ phiếu, tương ứng 9,83% vốn điều lệ) cùng với 19 cá nhân khác, với tổng cộng gần 55,19 triệu cổ phiếu.

Trước đó, giữa tháng 6/2023, BSH ký kết hợp đồng chuyển nhượng 75% cổ phần cho DB Insurance. Tới đầu tháng 1/2024, Bộ Tài chính đã có văn bản chấp thuận về nguyên tắc để BSH chuyển nhượng cổ phần theo đề nghị của công ty cho DB Insurance và Tổng công ty Rau quả, Nông sản - CTCP.

Giống như trong thương vụ của VNI, trước khi giao dịch của DB Insurance diễn ra, một công ty khác thuộc hệ sinh thái T&T là Tổng công ty Rau quả, Nông sản - CTCP (Vegetexco) đã mua vào 10,1 % vốn cổ phần của BHI và trở thành cổ đông lớn của công ty tại mức giá thỏa thuận trung bình 19.000 đồng/cp.

Cùng thời gian này, T&T Group cũng đã bán toàn bộ 9,95% vốn tại BSH.

Tổng công ty cổ phần Bảo hiểm Sài Gòn – Hà Nội (Bảo hiểm BSH) thành lập ngày 10/12/2008, với 6 cổ đông sáng lập là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB), Công ty cổ phần tập đoàn T&T, Công ty cổ phần Đầu tư công nghiệp An Sinh, Công ty Cổ phần Đầu tư tài chính Itasco, Công ty cổ phần Hoa Son.

DB Insurance là công ty bảo hiểm phi nhân thọ thuộc hệ sinh thái DB Group – một trong những tập đoàn kinh tế hàng đầu Hàn Quốc.

Được thành lập từ năm 1962, với hơn 60 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khai thác và kinh doanh bảo hiểm, DBI hiện được biết đến là doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ đứng thứ 2 tại Hàn Quốc với mạng lưới hoạt động trên toàn cầu.

Doanh thu phí bảo hiểm của DBI năm 2023 đạt 13,2 tỷ USD, lợi nhuận đạt 1,2 tỷ USD. Ngoài VNI, BSH thì DB Insurance đã tham gia và trở thành cổ đông lớn tại PTI từ năm 2015 với tỷ lệ sở hữu 37,32% vốn.