Sau 2 phiên hồi phục, VN-Index đã lấy lại được quá nửa số điểm đã mất
Sự phục hồi ấn tượng của thị trường phiên 10/4/2025 đã cứu nguy cho nhiều tài khoản bị bán giải chấp (force sell) bất thành trước đó. VN-Index tiếp tục tăng điểm trong phiên cuối tuần qua, giúp giải tỏa hầu hết áp lực đến từ khối dư nợ cho vay ký quỹ (margin).
Thiệt hại lớn
Giám đốc tư vấn đầu tư một công ty chứng khoán tại Hà Nội chia sẻ, từng chứng kiến nhiều đợt bán giải chấp của thị trường nhưng bản thân anh vẫn bất ngờ với đợt bán giải chấp trên diện rộng của đợt điều chỉnh vừa qua, khi cả thị trường phản ứng thái quá với quyết định áp thuế quan của Mỹ, dẫn tới động thái bán tháo cổ phiếu. Phiên 8/4/2025, các môi giới đã gửi danh sách sẽ bán giải chấp để công ty thực hiện trong ngày 9/4, đây là những tài khoản chưa kịp hoặc không có nguồn nộp thêm tiền vào tài khoản để đảm bảo tỷ lệ ký quỹ theo quy định.
“Trong phiên 8/4, chỉ có vài tài khoản bị bán giải chấp, các môi giới vẫn nỗ lực liên lạc với nhà đầu tư để tìm cách bổ sung tiền ký quỹ. Tuy nhiên, sang phiên 9/4, nhiều tài khoản buộc phải bán ra cổ phiếu theo quy định của công ty”, vị giám đốc tư vấn đầu tư cho biết. Đó là lý do không ít cổ phiếu có nhịp hồi phục trong phiên 9/4 nhưng lệnh bán đổ dồn liên tục khiến giá giảm sàn khi kết thúc phiên giao dịch.
Anh Nam, một nhà đầu tư tại Hà Nội cho hay, anh bị thiệt hại 5 tỷ đồng trong đợt thị trường điều chỉnh vừa qua, trong đó, đáng buồn nhất là một cổ phiếu bluechips đã bị công ty chứng khoán bán giải chấp chéo trong phiên 9/4.
Theo nhà đầu tư này, trước chiến tranh thương mại, áp thuế, nhiều nhà đầu tư cá nhân như anh tự tin vào câu chuyện tăng trưởng kinh tế trong nước, triển vọng của thị trường chứng khoán nên không ngại dùng margin với tỷ lệ cao, kỳ vọng tối ưu hóa khoản đầu tư. Tuy nhiên, thị trường bất ngờ lao dốc vì Mỹ công bố sẽ áp thuế quan lên tới 46% với hàng nhập khẩu từ Việt Nam và hồi phục nhanh sau khi Mỹ quyết định tạm hoãn áp thuế 90 ngày. Mất “hàng” do bị bán giải chấp chéo ngay trước phiên hồi phục khiến các nhà đầu tư như anh Nam cảm thấy uất ức, song tham gia thị trường thì phải chấp nhận “luật chơi”.
Trong những phiên thị trường sụt giảm vì thuế quan, không chỉ nhà đầu tư cá nhân, mà cả lãnh đạo một số doanh nghiệp bị công ty chứng khoán bán giải chấp, khiến nhiều người liên tưởng đến đợt bán giải chấp chéo trên diện rộng hồi tháng 11/2022 liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp. Nhưng ở đợt điều chỉnh lần này, bên cạnh việc nhà đầu tư tổ chức và lãnh đạo doanh nghiệp thực hiện quản trị rủi ro tốt hơn thì thị trường “gặp may” khi sớm bật tăng trở lại, giúp nhiều tài khoản thoát được “án” giải chấp chéo.
“Nếu nhìn vi mô ở các kho (cho vay margin trên thị trường tự do) thì những phiên giảm sâu vừa qua luôn trong tình trạng căng cứng, đặc biệt là ở một số deal (vay ký quỹ với giá trị cao, tỷ lệ đòn bẩy lớn). Chỉ cần giá giảm sàn 2 phiên là các kho sẽ bán giải chấp nên đợt giải chấp trên thị trường vừa qua đến từ các kho nhiều hơn”, một môi giới chứng khoán nói.
Giải tỏa áp lực
Sau 2 phiên hồi phục, thị trường đã lấy lại quá nửa số điểm đã mất, giúp áp lực từ margin vơi dần.
“Dù ghi nhận các lệnh giải chấp từ nhiều công ty chứng khoán trong đợt điều chỉnh lần này, nhưng thị trường nhìn chung duy trì thanh khoản tốt và xuất hiện lực cầu bắt đáy, đặc biệt ở các cổ phiếu có nền tảng cơ bản vững chắc. Áp lực từ margin vẫn hiện hữu nếu thông tin bất lợi tiếp tục xuất hiện, nhưng lực cầu đầu tư giá trị, tập trung vào các cổ phiếu ít bị ảnh hưởng trực tiếp từ các yếu tố thương mại sẽ là nhân tố hỗ trợ giúp thị trường sớm ổn định trở lại”, ông Trịnh Thanh Cần, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Kafi chia sẻ.
Tuy nhiên, theo giám đốc môi giới một công ty chứng khoán, dư nợ margin toàn thị trường tại thời điểm đầu tháng 4/2025 ước tính từ 260.000 - 270.000 tỷ đồng, là vùng đỉnh lịch sử, chưa kể dư nợ từ các “kho”. Vì thế, dù hoạt động giải chấp đã tạm ngưng và trạng thái được đưa về mức cân bằng, nhưng áp lực margin với thị trường vẫn tiềm tàng trong thời gian tới.
